Wie erft er bij overlijden na scheiding?

We kregen aan vraag van een stiefouder over het eventuele overlijden van haar partner. Wat moet je regelen? Wie erft er bij overlijden na scheiding wanneer er kinderen bij betrokken zijn? We hebben een expert gevonden die dat uit legt aan de hand van allerlei voorbeelden na de scheiding van Bert en Anja.

Overlijden na scheidingsmelding

Bert en Anja hebben twee kinderen en zijn gehuwd. Op enig moment is het op en Bert en Anja besluiten te gaan scheiden. Na de ‘scheidingsmelding’ trekt Anja in bij een goede vriendin. De woning van die goeie vriendin brandt op enig moment geheel af en Anja komt hierbij om het leven. Aangezien Anja nog niet gescheiden is, is de wettelijke verdeling van toepasing. Bert verkrijgt alle goederen en de kinderen hebben een vordering op Bert ter grote van hun erfdeel, dat eerst opeisbaar is na het overlijden van Bert. Anja had op ieder moment (dus bijvoorbeeld direct na de scheidingsmelding) Bert uit kunnen sluiten als erfgenaam in haar testament. 

Overlijden na scheiding

De brand heeft gelukkig niet plaatsgevonden en na enige tijd wordt de scheidingsbeschikking ingeschreven in het register van de burgerlijke stand. Door een noodlottig ongeval komt Anja te overlijden en kort daarna één van haar twee kinderen. Bert is als ouder erfgenaam van dit kind en erft indirect een deel van het vermogen van Anja. Bij testament had Anja dit uit kunnen sluiten. 

Overlijden na ongehuwd samenwonen met een ander dan de ouder

Gelukkig heeft het ongeval niet plaatsgevonden en Anja en de kinderen zijn nog in leven. Het geluk lacht Anja toe en de nieuwe liefde, Kim, komt in haar leven. Kim en Anja besluiten om ongehuwd te gaan samenwonen in de woning van Anja. Op enig moment overlijdt Anja. De kinderen van Anja zijn enig erfgenaam. Bert treedt op als wettelijk vertegenwoordiger van de kinderen. Kim mag gedurende zes maanden na het overlijden in de woning verblijven maar heeft geen aanspraken op de nalatenschap van Anja. Bij testament had Anja de verzorging van Kim (verblijf in de woning en beschikking over alle goederen) eenvoudig kunnen regelen. 

Overlijden na samenlevingsovereenkomst met een ander dan de ouder

Gelukkig is Anja nog in leven, maar Anja overlijdt kort nadat Anja en Kim met elkaar een notariële samenlevingsovereenkomst zijn aangegaan. Kim mag na overlijden de woning ‘om niet’ (zonder tegen prestatie) overnemen. Bert treedt op als wettelijk vertegenwoordiger van de kinderen. In tegenstelling tot het vorige voorbeeld hebben de kinderen nu vooral een direct opeisbare vordering in geld op Kim. Bij testament  had Anja de erfdelen van de kinderen opeisbaar kunnen laten zijn nadat ook Kim is overleden.

Overlijden na geregistreerd partnerschap 

Gelukkig is Anja nog steeds in leven. Anja en Kim besluiten om een geregistreerd partnerschap met elkaar aan te gaan. Enige tijd later overlijdt Anja. Door het geregistreerd partnerschap is de wettelijke verdeling van toepassing. Kim verkrijgt hierdoor alle goederen uit de nalatenschap, de kinderen, inmiddels stiefkinderen van Kim, verkrijgen een vordering in geld, die opeisbaar is na het overlijden van Kim. Bert treedt op als wettelijk vertegenwoordiger van de kinderen en maakt gebruik van het ‘wilsrecht’.

Hiermee wordt het voor Kim onmogelijk om bijvoorbeeld de woning zonder medewerking van de kinderen/ Bert, te verkopen. Bij testament had Anja eenvoudig de wilsrechten kunnen uitsluiten. Als Kim en Anja waren gehuwd gelden dezelfde regels. 

Ex als wettelijk vertegenwoordiger

Hoewel de ene ex de andere niet is, is het doorgaans niet handig om de ex als wettelijk vertegenwoordiger en de nieuwe liefde de nalatenschap te laten afwikkelen. De ex is als wettelijk vertegenwoordiger van de minderjarige kinderen niet te passeren, maar het aanwijzen van een professioneel executeur beschermd wel de positie van de nieuwe liefde. Dit is bij testament eenvoudig te regelen. 

Het aanwijzen van een testamentair bewindvoerder zorgt er voor dat het beheer van het geërfde vermogen door de kinderen niet bij de wettelijk vertegenwoordiger van die kinderen ligt (de ex) maar bij de testamentair bewindvoerder. Dit is bij testament eenvoudig te regelen. 

Conclusie; wanneer er sprake is van kinderen en een ex, altijd een testament!

Met vriendelijke groet,

Raymond Mars, directeur Stichting RegisterExecuteur