Einde samenleving? Do’s en Don’ts

Het is belangrijk om direct na het beëindigen van je samenleving de gevolgen daarvan goed te regelen, ook als je geen samenlevingsovereenkomst hebt. Dat blijkt maar weer eens uit de recente uitspraak van het Hof Arnhem-Leeuwarden van 9 juni 2020.

Vrouw krijgt hypotheekschuld niet van haar naam

Partijen zijn dertien jaar geleden uit elkaar gegaan. Bij beëindiging van de samenleving is de hypotheekschuld op een appartement van de man mede op naam van de vrouw blijven staan. De vrouw heeft in 2017 de rechtbank gevraagd de man te verplichten om de woning te verkopen. Zij wil van de hypotheekschuld op haar naam af omdat zij met haar nieuwe partner mede-eigendom wil krijgen van zijn woning, die zij willen verbouwen. Bovendien wil zij niet meer het financieel risico lopen voor de hypotheekschuld op de woning van de man.

Een dergelijk verzoek kan slagen als de redelijkheid en billijkheid meebrengen dat een inbreuk op het eigendomsrecht van in dit geval de man aanvaardbaar is. Dat is alleen het geval als er voor in dit geval de vrouw een onaanvaardbare situatie zou zijn ontstaan. 

De rechtbank wijst het verzoek van de vrouw af en in hoger beroep bereikt de vrouw ook niet wat zij wil. Hoewel het Hof begrijpt dat deze situatie voor de vrouw zeer onwenselijk is, heeft de vrouw niet voldoende aangetoond dat de situatie voor haar onaanvaardbaar is.

• Zij stelt dat zij financieel risico loopt, maar het Hof vindt dat niet aanwezig omdat de man de hypotheekrente en -aflossing steeds tijdig betaalt.
• Ook toont zij volgens het Hof niet voldoende aan dat zij de verbouwing van de nieuwe woning niet zou kunnen financieren doordat de hypotheekschuld nog steeds mede op haar naam staat.
• Voorts voert de vrouw aan dat zij mede-eigendom wil met haar nieuwe partner voor hun nieuwe woning. Ook dat argument schuift het Hof aan de kant. Mede-eigendom is niet noodzakelijk om voor elkaar te krijgen dat de vrouw na zijn overlijden nog in die woning kan blijven wonen.
• Ten slotte stelt het Hof nog dat de vrouw zelf heeft getekend voor de hypotheekschuld.

Hoe voorkom je dat jij in zo’n situatie terecht komt?

Om te beginnen is het niet zo handig om je handtekening te zetten onder de hypotheek voor een woning die niet op jouw naam staat. Natuurlijk probeert een bank zoveel mogelijk zekerheid te krijgen, maar ga daar niet in mee.

Is dat toch onvermijdelijk, dan is het niet onredelijk dat de woning ook deels op jouw naam komt of dat je op dat moment sluitende afspraken maakt met je partner voor het geval dat jullie samenleving wordt beëindigd.

Bij beëindiging van de samenleving lijkt het soms niet nodig om iets te regelen, zeker als er geen samenlevingsovereenkomst is. Maar toch is het Burgerlijk Wetboek ook dan van toepassing en is het belangrijk om losse eindjes als die in de hiervoor besproken procedure te voorkomen.

Als je kinderen hebt is het in ieder geval verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Voor een goede begeleiding daarbij kun je het beste een kindertherapeut of kinderpsycholoog bij jou in de buurt zoeken, die ouders en kinderen in scheidingssituaties begeleidt.

Maar ook als je geen kinderen hebt, is het goed om samen na te gaan wat er geregeld moet worden. Wat hebben jullie samen gekocht? Op wiens naam staat iets en is dat nog gefinancierd met geld van de ander? Hoe hebben jullie de kosten van de huishouding verdeeld? Heeft een van de twee veel meer betaald dan de ander? In beide gevallen ontstaan vergoedingsrechten.

Het kan ook zijn dat rechten ontstaan of juist verdwijnen door gedrag dat mensen vertonen. Als bijvoorbeeld de man een erfenis ontvangt en het gezin direct daarna een dure rondreis maakt waar eerder nooit geld voor was, dan kan het zijn dat de man bij het uiteengaan van partijen geen aanspraak kan maken op de helft van de kosten van de vakantie.

Ook kan de situatie anders lijken dan het juridisch is. Als een auto bijvoorbeeld op naam staat van de vrouw maar door de man uit de garage is gehaald, kan de man stellen dat de auto zijn eigendom is.

Kortom, ook bij het verbreken van een samenleving is het belangrijk om begeleiding in te schakelen van een deskundige advocaat-scheidingsmediator (zoek er een bij jou in de buurt op www.verenigingfas.nl).

Marieke Zon

Advocaat scheidingsmediator

Coach

www.zonmediation.nl