Win het boek Zoeken naar Sara, de speurtocht van een verstoten vader

Ouderverstoting na scheiding is hét probleem van onze tijd

Scheiden is moeilijk. 

Scheiden van de persoon waarvan je ooit zo hebt gehouden (of die je misschien nog steeds mist), is één ding. Maar het scheiden van je kind is echt wreed. 

Alain heeft zijn 13-jarige dochter al drie jaar niet gesproken, niet omhelsd, niet gezien.

De moeder lapt alle ouderschapsakkoorden en juridische bevelen aan haar laars. Sara wil onder invloed van haar moeder ook niets meer weten van Alain.

Sara (en Alain) is daarmee slachtoffer van ouderverstoting. Dat is het fenomeen waarbij een gescheiden ouder zodanig op het kind inspreekt dat hij of zij niets meer wil weten van de andere ouder, vaak de vader.

Doordat er steeds meer scheidingen voorkomen, en een flink deel daarvan niet in goede harmonie wordt afgewikkeld, is ouderverstoting een van de grootste maatschappelijke problemen van tegenwoordig. 

Zoeken naar Sara

Alain heeft een boek geschreven over Sara en hoe ouderverstoting in zijn werk gaat. In onderstaand fragment beschrijft Alain de laatste ontmoeting met zijn dochter.

God, grijp toch in. Dit kind, mijn kind, wordt kapot gemaakt. Psychologisch wordt zij gesloopt. Ik vertel Sara dat ik, als ik boos of gefrustreerd ben, altijd met Micha of een goede vriend ga praten, het ligt aan het onderwerp met wie. Soms zelfs met een wildvreemde. Sara kijkt mij onbewogen aan en zegt: ‘Als ik boos ben, bijt ik in een kussen.’

Meent ze het echt – en als dat zo is: mijn goede hemel: hier heeft een team van vijf psychologen tien jaar werk aan – of is het om mij te provoceren? ‘Mama zegt…’ De helft van de zinnen begint met ‘Mama zegt…’. Ik begrijp de werking van ouderverstoting. Het is niet moeilijk.

Hoop

Jaren geleden was Sara nog enigszins onafhankelijk. Aan het eind van een van onze lange weekenden in Zürich ging ze eens haar spullen pakken. Silke had een paklijst gemaakt. Geheel onnodig, want wat kan er nou achterblijven in een klein appartement. Maar het kon natuurlijk altijd gebeuren dat er wel eens een sok, een onderbroek of een legging ontbrak. Silke beschuldigde me dan van diefstal. Je bent ook al een dief die zomaar de spullen van zijn eigen kind steelt, schreef ze eens. 

Op de paklijst stond onderaan: Spullen die in Rome zijn gebleven onmiddellijk teruggeven. Toen Sara de zin las, fronste ze haar wenkbrauwen en zei bozig: ‘Ze schrijft niet eens ‘Alsjeblieft. Dat doe je toch niet!’ Ik maakte denkbeeldig een sprong in de lucht. Het zaad van de revolutie was geplant! Ik heb deze reactie van Sara jarenlang in mijn hoofd gehoord. Er sprak zoveel hoop uit. Maar nu weet ik dat het zaadje op de rotsen terechtgekomen is.

Ik sta ver weg van Sara. Het is als die verbleekte foto, die in het album nog maar aan twee fotohoekjes hangt en die telkens als je de pagina omslaat naar beneden kukelt. Op de foto zie je nauwelijks meer de contouren van de figuren. De volgende keer zal de foto nog waziger zijn.

Ik schaam me

De hele dag wellen de tranen op. Ik kan er lange tijd een dam voor zetten. Als er tijdens het eten bij een Thaise snackbar, terwijl het buiten motregent en ik afwisselend een blik werp op mijn groene currypasta in een bio-plastic beker en de trieste nieuwbouw van Castelldefels, tóch een traan over mijn gezicht rolt, zegt ze: ‘Ik schaam mij voor jou’. Daar blijft het niet bij. Als ik in haar ogen hard spreek, zegt ze: ‘Ik schaam me’. Als ik spontaan een liedje zing, valt ze niet in, zoals Matilde [stiefdochter, red.] zou doen, maar is het weer: ‘Ik schaam me’. 

Onzinnige redenen om de minachting te tonen, zijn tekenen van ouderverstoting, las ik in het boek over het onderwerp. ‘Ook al was er voorheen een liefdevolle relatie tussen vader en kind, het kind begint nu haar gedrag te rechtvaardigen door bijvoorbeeld te zeggen: ‘hij maakt geluiden tijdens het eten’.

Na vijf uur is het over. De tijd is op. De bezoektijd is voorbij. De gevangenisdeuren gaan weer dicht. Zit ik achter de tralies of zit Sara in de gevangenis? Of hebben we allebei onze vrijheid verloren?

Win een exemplaar van het boek Zoeken naar Sara

Wil jij in aanmerking komen voor een exemplaar? Laat dan in een korte reactie hieronder weten waarom het boek juist voor jou van belang is. Op 12 oktober maken wij de winnaars bekend.