Eerste hulp bij scheiding van Esther Kant en Machteld Hardick

Het boek is nog net niet terug van de drukker als wij met Esther Kant en Machteld Hardick praten over “Eerste Hulp Bij Scheiding”. Een dummie van het boek ligt op tafel. Een interactief lees- en werkboek met tips, activiteiten en ervaringen van hoofdpersoon Puck, een meisje van 9 jaar.

Het is een helpboek bij scheiding vol met humor, verdriet, boosheid en inzicht. Machteld (grafisch ontwerpster) en Esther (schrijfster) hebben de vormgeving zelf verzorgd en die is helemaal leuk!

Het boek is geschreven vanuit de ervaringen van Esther en Machteld en hun kinderen. Machteld is circa 10 jaar geleden gescheiden en heeft 3 kinderen van 14, 16 en 18. Esther is 4 jaar geleden gescheiden en heeft 2 kinderen van 9 en 14 (één is een bijzonder kind waarover zij eerder “Moeders Zonder Grenzen”schreef) . De twee hebben elkaar leren kennen op Curaçao, waar zij een aantal jaren hebben gewoond. Esther stond daar voor de klas, waar eerst de dochter en toen de zoon van Machteld in zaten. “Als je relatie een jaar op Curaçao overleeft, blijf je de rest van je leven samen. Het is een kleine gemeenschap waar je elkaar continue tegenkomt.” De relatie van Machteld heeft dat dus niet overleefd…

Het boek is voor kinderen geschreven. Het zal vermoedelijk meisjes in de leeftijd van 8 tot 12 jaar het meest aanspreken. Maar het is niet specifiek voor meisjes geschreven, het kan ook jongens aanspreken “typische voetballertjes kunnen er misschien niet veel mee, maar dat hangt helemaal van het kind af”. Het formaat is zodanig dat het in een rugzakje past en mee kan pendelen tussen papa en mama. Het is een doeboek. Kinderen kunnen er zelf mee aan de slag. Zij kunnen er hun ervaringen en emoties in kwijt. “Het boek biedt ook ruimte voor dingen die kinderen niet leuk vinden. Uiteindelijk is het gewoon een leuk boek. Het is allemaal al zwaar genoeg.” Esther licht toe dat het boek niet voor ouders is geschreven, maar dat het voor ouders wel leuk of goed kan zijn om te lezen wat je kind er in heeft geschreven. Wij concluderen dat je dus eigenlijk per kind een boekje zou moeten hebben.

Met het boek willen de schrijfsters kinderen onder andere meegeven dat zij niet hoeven te kiezen tussen hun ouders; dat zij de één niet liever hoeven te vinden dan de ander; dat de dingen die je met de één doet niet leuker hoeven te zijn dan die je met de ander doet; dat kinderen nog wel pret mogen hebben; dat ze ook een slaatje uit de situatie mogen slaan: 2 keer op vakantie, 2 mooie nieuwe kamers. Daar waar ouders het vaak kleiner willen maken om hun kinderen te beschermen, willen Esther en Machteld juist kinderen de ruimte bieden om te beseffen dat een scheiding van je ouders gewoon echt niet leuk is. Dat verdriet mag er zijn. Het Zeepsop verhaal illustreert dat mooi.

Esther en Machteld hebben geschreven vanuit eigen ervaring. Maar ook vanuit hun eigen behoefte aan een boek als dit. “Het was er gewoon niet.”

Sophie, de dochter van Esther heeft voor Puck model gestaan. Zij heeft zich zelfs tot op zekere hoogte met de vormgeving van Puck bemoeid en ook kleine stukjes tekst geschreven.

Een voorbeeld uit het boek waar kinderen mee aan de slag kunnen is de Papa Doos. Esther heeft thuis een Papa Doos ingevoerd vlak na de scheiding. “Een doos met zelfs een foto van papa erop, waar ik toch een hele tijd tegenaan heb zitten kijken. Maar Sophie deed er echt tekeningen en briefjes in als zij boos of verdrietig was of juist lief tegen hem wilde doen. Er zat zelfs een gaatje in zodat zij dingen tegen papa kon zeggen. Uiteindelijk heeft zij de inhoud van de doos aan haar ex-genoot gegeven.” Deze inhoud heeft Esther nooit gezien, “dat was iets tussen Sophie en haar vader”.

Bij Machteld hebben de kinderen Flessenpost, een ander voorbeeld uit het boek, gebruikt.

Hoe fijn het is voor kinderen om een uitlaatklep te hebben illustreert het verhaal van Machteld over haar dochter die troosteloos was bij het dood gaan van het konijn. Het bleek dat zij in de periode van de scheiding alles aan het konijn vertelde. De kinderen van Machteld zijn nu echt te oud voor het boek en vinden het vooral leuk voor haar dat zij het boek heeft gemaakt.

Het boek is ook geschikt voor kinderen waarvan de ouders niet gescheiden zijn, maar die het in hun omgeving meemaken. Eigenlijk kan het alle kinderen leren om beter met emoties om te gaan.

Zij zelf

Esther en Machteld zeggen beiden dat de scheiding hen sterker heeft gemaakt. Machteld vertelt, “ In het begin ben je zo aan het overleven. Ik had geen idee wat ik wilde. Als het leven voor de kinderen maar door draaide. Mensen zeiden, maak je geen zorgen het komt goed, stap voor stap. Als ik nu terugkijk is het zo, het komt wel goed, maar dat kan je in het begin niet geloven. Je hebt geen idee over je toekomst maar je verleden is ook niets meer waard. Alles is gekleurd. Dat is nu wel weer bijgedraaid. Ik vind het nu weer echt leuk om bijvoorbeeld foto’s te kijken. En leuk om weer naar Curaçao te gaan (waar ze de dag volgend op het interview op bezoek zal gaan bij haar stagelopende dochter), hoewel het daar mis is gegaan. Er was een ander in het spel, je probeert het zolang mogelijk te redden, maar daarbij verlies je jezelf een beetje, dat gaat me nooit meer gebeuren. Pas na 5 jaar dacht ik hèhè.”

Esther voegt daar aan toe, “Pas als je weg bent bij iemand komt je eigen ik weer naar boven. Ik ben nu meer mezelf dan de laatste jaren in mijn huwelijk.” De vader van haar kinderen heeft er toen voor gekozen om in een ander land te gaan wonen. Dat maakte het wel extra lastig. Esther en Machteld vragen zich lachend hardop af, “wat is erger een andere vrouw of een ander land?”.

Wat Esther’s leven ook voor een groot deel bepaalt is haar bijzondere kind. Zoon Joris heeft een verstandelijke beperking met een laag IQ. Over hem gaat het boek “Moeders Zonder Grenzen”dat Esther eerder schreef. “Hij heeft meer door dan wij denken. Hij is heel eerlijk. Kan ronduit zeggen wat wij denken, maar niet durven zeggen. Maar de hele scheiding, daar snapt hij niets van. Hij heeft veel behoefte aan duidelijkheid en structuur. Zolang ik er ben is het goed. Onrust is voor hem heel lastig. Dus een vader die nu eens in de buurt woont en dan weer ver weg is voor hem heel moeilijk. Mijn dochter zet ‘gewoon’ de knop om als papa weg gaat, als hij terug komt gaat diezelfde knop wéér om. Heel moeilijk… “

Een overeenkomst tussen beiden is dat zij de kinderen op eerste plaats hebben gezet. “Wij hebben ons niet in een tweede jeugd gestort of zo. Nooit ten koste van de kinderen gehandeld. Bijvoorbeeld onverwacht een man aan de ontbijttafel, dat kan echt niet.”

Zij zijn beiden ook altijd eerlijk naar de kinderen. Esther zegt: “De wereld stortte wel in, maar ik niet. Het diepste verdriet laat je niet aan de kinderen zien. Daar heb je vriendinnen, moeders, zussen voor. De kinderen mogen het verdriet wel zien. Soms werd er zelfs een collectief huilavondje met de kinderen ingelast, maar daarna was er weer de kracht. “

Machteld herinnert zich de ontreddering op het gezicht van één van haar kinderen toen zij een keer in grote woede het bestek op de grond donderde.; “die ontreddering wilde ik nooit meer zien.”

Ankers

Ankers noemen zij de dingen of momenten waar je blij van wordt. Ook in alle ellende in het begin wel bloemen op tafel “liep ik met dikke ogen op de markt vrolijke bloemen uit te zoeken”. Of, zoals Machteld vertelt, “als de kinderen het weekend weg waren, lekkere koffie kopen, lekkere koek, krantje, langs de schilderswinkel, genieten. Jezelf verwennen. Ook plekken vermijden waar je weet dat het mis gaat. Niet naar kinderkamers.”

Esther ging juist de kinderkamers opruimen en gezellig maken. Maar zij was dan ook niet vaak zonder de kinderen. Doordat de vader heel regelmatig in het buitenland verblijft is er geen omgangsregeling en heeft zij zelden een weekend voor zichzelf, een heel ander verhaal dus . Esther heeft inmiddels een uitgebreid oppasnetwerk opgebouwd.

“Je moet opnieuw de momenten creëren.” Esther heeft de neiging overal een feestje van te maken. Bij bijzondere gelegenheden wordt er nu van eierkoek en slagroom een taart gemaakt net zoals toen, vlak na de scheidng. En op verjaardagen, “je moet toch iets, in het begin voelde ik me op zo’n dag enorm alleen”, hangt er door het huis een grote slinger met kadootjes.

Machteld kreeg de tip om met de kinderen met brooddeeg aan de slag te gaan, zodat er daadwerkelijk iets uit hun handen kwam “ mede door de heerlijke lucht van gebakken brood, vrolijkte dat een druilerige zondag enorm op”.

De kinderen

“Ik denk wel dat kinderen er iets aan over houden, maar niet alleen negatief” zegt Esther, zelf ook kind van gescheiden ouders. “Maar laten we die kant maar niet opgaan. Mijn moeder is uit huis gegaan, in die tijd was dat heel bijzonder. Ik ben op mijn 17de op kamers gaan wonen. Dat heeft me ook gemaakt zoals ik nu ben. Ik neem het heft in eigen handen. Mij krijg je niet gek.”

Esther citeert Dr. Phil, “de waarheid is altijd beter dan niets vertellen, de waarheid die de kinderen zelf verzinnen is altijd erger dan de echte waarheid.”

Mijn kinderen houden meer rekening met mij, vertelt Machteld. ” Ik vind dat bijzonder en mooi. Het moet niet tot in het extreme, dat is natuurlijk niet goed. Maar dat zorgzame vind ik mooi.”

Zij hebben geen pedagogische hulp gezocht, maar hebben vertrouwd op hun intuïtie. En ze hebben beiden veel gepraat, met andere gescheiden en niet gescheiden vrouwen, veel gehuild en wijn gedronken.

Nieuwe Stap

Esther zag onderweg naar dit gesprek een ouder echtpaar in trein, “dat is toch wat je eigenlijk het liefste had gewild. Met de vader van je eigen kinderen oud worden. Het blijft jammer, het is mislukt. Het beeld dat je had bestaat niet meer.” Maar gezamenlijk komen we tot de conclusie dat het stel in de trein elkaar net zo goed een half uur daarvoor voor het eerst ontmoet kon hebben.

Het positieve dat Nieuwe Stap uitstraalt vinden Machteld en Esther helemaal goed. Dat is ook de toon van het boek. “Pak de draad weer op. Je kan veel meer dan je denkt. Geluk zit niet in een groot huis. Het is het thuis, met de bloemen op tafel. Het glas is half vol.”

“De kinderen zijn, hoe het verder ook is gelopen, toch écht uit liefde geboren”, zegt Esther.

Machteld stelt vast dat als er echt iets heel leuks is met de kinderen, het het fijnst is om dit tegen hun papa te vertellen. “Het is fijn dat onze relatie zo is dat dat kan.”

Esther en Machteld hebben al veel stappen gezet sinds hun scheiding. “Het was erg leuk om dit boek te maken. We worden er heel blij van. Het is spannend om een dezer dagen het eindresultaat in handen te hebben. We zijn zelfs al met een 3de en een 4de boek bezig, maar daar willen we nog niets over kwijt.”

Het boek is vooral een Nieuwe Stap voor kinderen. “We gunnen kinderen dit boekje, wij hebben het gemist voor onze eigen kinderen.”

s’Middags na het interview twittert Esther enthousiast dat het boek klaar is!