Communiceren met je (ex-) partner: durf jij je behoefte uit te spreken?

Ik ben Marc Rutten, mediator in Eindhoven en omgeving en vertel in deze blog over verbindende communicatie en wat dit voor jou kan betekenen. Als ik partners of ex-partners ontmoet die aangeven dat ze vastgelopen zijn, dan gaat dat 9 van de 10 keren om de communicatie tussen beiden. Er is een gebrek aan communicatie of er is een gebrekkige communicatie.

Dingen die ik hoor in de praktijk zijn: ‘We kunnen elkaar niet bereiken’, ‘hij luistert niet meer naar wat ik zeg’ of ‘wat ik ook zeg of doe, het is toch nooit goed’.

Wat is hier aan de hand? Wat doet dat met je? Als die ander niet luistert en als je het toch nooit goed doet? Als het lijkt alsof die ander jouw taal niet spreekt? Wat geeft dat voor een gevoel?

Met exact deze onderwerpen houdt Verbindend Communiceren zich bezig, ook wel Geweldloze Communicatie genoemd, naar de grondlegger Marshall Rosenberg die het Non-Violent Communication noemde.

Wat is verbindend communiceren en wat kan dit voor je betekenen?

Verbindend communiceren kan gezien worden als een manier van communiceren. Het gaat uit van de volgende 2 grondbeginselen:

1. Het is gemakkelijker om verbinding tussen mensen te maken als je bedenkt dat iedereen bij alles wat hij/zij doet, de intentie heeft om in een bepaalde behoefte te voorzien.
2. Als we medewerking willen van een ander voor ons welzijn, dan kunnen we aannemen dat mensen dit eerder willen doen wanneer dit vrijwillig kan.

Kortom: het gaat hier dus om behoeften en gevoelens.

Door op zoek te gaan naar de eigen behoeftes en die van de ander, kun je tot de kern komen waarom iemand reageert zoals hij/zij dat doet. Je gevoel is hierbij een mooie raadgever. Heel kort door de bocht gezegd: voel je je blij dan is waarschijnlijk je behoefte vervuld; ben je bedroefd dan is er waarschijnlijk een belangrijke behoefte niet vervuld.

Soms hoor je mensen zeggen dat ze zich niet gehoord of gezien voelen. Gehoord en gezien worden zijn belangrijke basisbehoeftes, geldend voor meeste mensen. Als je niet gehoord wordt dan kun je je verdrietig voelen, eenzaam, ontredderd, boos en vast nog veel meer.

Het draait om gevoelens en behoeftes

Behoeftes worden vaak onderverdeeld in een aantal categorieën:

• Verbinding, zoals waardering, samenwerking, veiligheid, liefde, steun, vertrouwen en erkenning
• Eerlijkheid, zoals authenticiteit en integriteit
• Spel, zoals vreugde en humor
• Fysiek welzijn, zoals rust, beweging, lucht, water
• Autonomie, zoals zelfstandigheid en gelijkwaardigheid
• Bescherming, zoals veiligheid, rechtvaardigheid, respect, mededogen
• Zingeving, zoals bijdragen, rouwen, vieren, groei, leren, doel, deelname, helderheid, inzicht

Voor wat betreft de gevoelens kennen de meeste mensen wel de 4 B’s: bang, boos, blij en bedroefd. Maar er zijn wel 40 namen van gevoelens die je kunt gebruiken als je behoefte is vervuld en evenveel als je behoefte niet vervuld is. Zo kun je boos zijn, maar ook woedend, kwaad, furieus, kokend, verbolgen, ziedend en razend. Voel je het verschil?

Als mediator maak ik het zelf in de gesprekken die ik voer ook vaak mee. Laatst was ik bij een stel en al vanaf het eerste moment dat we bij elkaar zaten, communiceerden ze op een manier die blijkbaar voor hen heel bekend was, maar die voor mij de verbinding met hen erg moeilijk maakte; beiden gebruikten in hun taalgebruik oordelen, vage voorstellen, tips van wat ze van elkaar verwachtten. Mijn behoefte om bij te dragen aan het gesprek en mijn behoefte om de verbinding met hen te maken, zorgde ervoor dat ik hard aan het werk was en op allerlei manieren mijn gereedschapskist met communicatievaardigheden aan het uitproberen was.

Niets hielp. Ik werd onrustig en raakte vermoeid. Dat heb ik uitgesproken: ‘Ik kom niet tussen het gesprek dat jullie voeren. Ik merk dat ik me daardoor onrustig voel en vermoeid raak, omdat ik graag wil bijdragen aan verbinding met jullie. Voor mijn duidelijkheid: Willen jullie die verbinding ook? Als dat zo is, kunnen jullie me dan zeggen op welke manier jullie willen bijdragen aan deze verbinding?

Allereerst keken ze vreemd op, maar al snel begonnen ze te lachen. Na een sorry gaven ze aan, ‘zo gaat dat bij ons wel vaker ja’. 

Door aan te geven aan de ander hoe je je voelt, heel nauwkeurig beschreven, kun je vervolgens aangeven welke van jouw behoeftes in het gedrang is gekomen, of juist zo mooi is vervuld.

Wat kun jij hieraan hebben? Dus ontstaat er een conflict of heb je ergens of over iemand een oordeel, dan ligt de oplossing in het zoeken naar de behoefte waardoor je getriggerd wordt. Vervolgens kun je kijken hoe dit op te lossen is, hetzij door er zelf iets aan te doen, hetzij door de ander een voorstel te doen.

Onze mediators staan graag voor jullie klaar in de moeilijke periode van een scheiding & bieden jullie professionele en goede hulp bij de hele scheiding. Neem een kijkje op Resolve.nu of neem rechtstreeks contact op via: 085-1302999 of via het contactformulier op de website.

(Meer lezen over Geweldloze communicatie: Liv Larsson, Mediation met Geweldloze Communicatie)