Scheiden als ondernemer

Scheiden als ondernemer

Ga je scheiden en heb je een eigen bedrijf? De scheiding kan invloed hebben op je bedrijf en zelfs het voortbestaan ervan. Er zijn een aantal belangrijke punten waar je op moet letten als je gaat scheiden en een eigen bedrijf hebt. Dit heeft met namen te maken met hoe je getrouwd bent, in gemeenschap van goederen of op huwelijkse voorwaarden. In dit artikel leggen we je uit hoe het zit.

Recht op het ondernemingsvermogen

Trouwde je voor 2018, dan was je standaard in gemeenschap van goederen getrouwd als je niet zelf huwelijkse voorwaarden op liet stellen. Dus je deelt alles door de helft: schulden en bezittingen. Bij een scheiding heeft je ex dus recht op de helft van het ondernemingsvermogen als je een eigen bedrijf bezit. En dat kan regelrecht het faillissement voor je bedrijf betekenen. Nu is dat anders en geldt een ‘beperkt gemeenschap van goederen’.  Dit houdt in dat al je bezittingen en schulden voor het huwelijk buiten de gemeenschap van goederen vallen bij een eventuele scheiding. Zo bescherm je het bedrijf. Start je een eigen onderneming tijdens het huwelijk dat na 1 januari 2018 plaatsvond? Dan valt de onderneming dus onder de gemeenschap. Je bent dan wettelijk verplicht tijdens je huwelijk een ‘redelijke vergoeding voor de kennis, vaardigheden en arbeid’ toe te kennen aan de gemeenschap, dus ook je partner. Het is dus verstandig het verdiende geld niet te sparen in je bedrijf. Hierdoor kan je partner (die bijvoorbeeld ook heeft bijdragen door te werken in het bedrijf of thuis te zijn voor de kinderen), met lege handen achterblijven. Je partner heeft dan recht op een vergoeding. De hoogte hiervan staat niet in de wet vastgelegd, maar moet in verhouding zijn en naar redelijkheid. Als het geld niet op de bankrekening staat, maar is geherinvesteerd in het bedrijf, dan kan dit tot financiële problemen leiden. Je kunt daarom bijvoorbeeld nadenken wat een passende arbeidsbeloning zal zijn voor je partner en leg dit vast. Een voorbeeld hiervan is een percentage van de winst.

Eenmanszaak is kwetsbaar

Als je een eenmanszaak (zzp’er) hebt of een VOF, dan ben je kwetsbaar. Heb je geen huwelijkse voorwaarden opgesteld, dan valt alles in de gemeenschap. Er geldt namelijk bij deze bedrijfsvormen geen onderscheid tussen privé en zakelijk.

Het verrekenbeding

Een ander ding waar je rekening mee moet houden is het zogenaamde ‘periodieke verrekenbeding’. Dit is in veel huwelijkse voorwaarden opgenomen en houdt in dat je aan het eind van ieder kalenderjaar alles wat in het afgelopen jaar is gespaard, moet optellen en vervolgens door de helft moet doen en delen met je partner. Het idee erachter is wel logisch. Beide partners hebben evenveel recht op het vermogen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd. En dan maakt niet uit wie wat heeft verdiend. In de praktijk verrekent bijna niemand dit ieder jaar braaf tijdens het huwelijk. In dat geval gaat de wet ervan uit dat het gehele aanwezige vermogen moet worden verrekend. Tenzij het niet uit overgespaard inkomen is verkregen. En dit zal je moeten kunnen bewijzen. Hierdoor kan het hele vermogen, dus ook de waarde van je bedrijf, alsnog moeten worden verdeeld. Het lijkt dus op gemeenschap van goederen. Houd hier dus rekening mee.

Gezamenlijk bedrijf

Heb je samen een bedrijf, dan kan het in de problemen komen bij een scheiding. Je bent bijvoorbeeld een VOF beiden aansprakelijk voor schulden van de VOF. Hierdoor kunnen schuldeisers het privévermogen van jullie beiden aanspreken, ook als er sprake is van huwelijkse voorwaarden. Na een scheiding is het meestal niet meer mogelijk samen het bedrijf voort te zetten. Dus zal misschien een van beiden het voort willen zetten en zal de ander uit moeten kopen. Dit kan ook voor problemen zorgen als er niet voldoende liquide middelen zijn in het bedrijf.

Goede huwelijkse voorwaarden 

Wil je voorkomen dat je voor onaangename verrassingen komt te staan bij een scheiding, dan moet je in overleg met een notaris of advocaat goede huwelijkse voorwaarden opstellen. Hierin leg je vast wat er in het bedrijf moet gebeuren bij een eventuele echtscheiding (maar ook bij overlijden of faillissement). Dit is maatwerk. Zolang je getrouwd bent, is het verstandig om de paar jaar je huwelijkse voorwaarden te checken. Dan weet je zeker dat je altijd up to date bent en niet voor nare verrassingen komt te staan als het zo ver komt.