Verliefd, wie had dat gedacht? Nog niet gescheiden, net gescheiden, al langer alleenstaande ouder en ja… daar komt dan toch de ware liefde voorbij. Hotel de botel verliefd en jullie willen met elkaar verder. Een samengesteld gezin vormen, alles gezellig bij elkaar. Natasja Luijmes, mediator in Friesland bij Resolve: kan dit een succes worden of is dit gedoemd om te mislukken?
Kinderen hebben tijd nodig om eerst de scheiding van de eigen ouders te verwerken
Kinderen hebben in ieder geval tijd nodig om eerst de scheiding te kunnen verwerken van hun eigen ouders. Wanneer er zeer snel na of tijdens de scheiding een samengesteld gezin gevormd gaat worden is dit voor kinderen zeer complex. Het komt te snel en zij zijn er vaak (nog) niet aan toe.
Ouders en stiefouders willen in de regel graag dat het nieuwe samengestelde gezin een succes wordt. Dat alle kinderen meewerken aan een snelle, gemakkelijke overgang van een kerngezin, een eenoudergezin naar een nieuw samengesteld gezin. Echter kinderen hebben vaak een sterke wens dat de eigen ouders weer bij elkaar komen. En nu krijgen de kinderen te maken met een andere vrouw en/of man aan de zijde van hun ouders. Dit kan een belemmering vormen voor het contact tussen de aankomende stiefouder en het kind.
Het samenvoegen van 2 culturen
Ellis (45) heeft een jaar na haar scheiding Frank (48) ontmoet. Zij hebben nu drie jaar een relatie en allebei kinderen. Zij vertelt:
“Na drie jaar samen en met de wederzijdse kinderen een relatie opgebouwd te hebben leek de tijd aangebroken om samen te gaan wonen. De kinderen hadden voldoende tijd gehad om aan de nieuwe situatie te wennen. We konden het goed met elkaars kinderen vinden en het mooie is, de kinderen onderling konden prima met elkaar overweg. Wat bleek? Niet zozeer de kinderen maar wij hadden zelf veel moeite om 2 culturen samen te voegen. In plaats van harmonie, gezelligheid en warmte ontstond er frustratie en ruzie over de meest eenvoudige zaken. En dat heeft impact gehad op het hele gezin. Wat is er misgegaan? En belangrijker nog: hoe keren we terug naar die vredige, warme en harmonieuze tijd?”
De eerder gevormde gezinsculturen komen bij elkaar en kennen vaak al een hele geschiedenis waar de stiefouders geen deelgenoot van zijn geweest. Ieder gezin heeft een eigen kleur, een heel eigen systeem met gebruiken, gewoonten, tradities, hobby’s en sfeer. Het ene gezin gaat ieder jaar met de zomervakantie twee weken naar Spanje om te relaxen op het strand. Het andere gezin gaat jaarlijks op wandelvakantie naar Scandinavië. Er zijn echte voetbalgezinnen die iedere zaterdag op het voetbalveld te vinden zijn en muziekgezinnen, die het heel belangrijk vinden om muziek met elkaar te maken. Het samenvoegen van 2 culturen tot 1 cultuur duurt vaak jaren en vraagt tijd, geduld, communicatie en vertrouwen. De beide partners moeten bereid zijn om deze investering te doen.
Tips en valkuilen bij het samenvoegen van 2 culturen tot 1 identiteit
De komst van een stiefouder met of zonder kinderen die andere gebruiken gewend is, is vaak verwarrend voor iedereen in het gezin. Een valkuil bij het vormen van een samengesteld gezin is om gewoontes, gebruiken, opvoedkundige zaken te snel en te rigoureus naar de eigen wensen te willen veranderen.
Frank vertelt over het samenvoegen van de gezinnen:
“Toen ik bij Ellis en de kinderen kwam wonen, plande ik regelmatig een spelletjesavond met zijn allen in. De kinderen keken alleen maar Netflix. Ik dacht dat iedereen blij was met deze gezellige avondjes. Echter, de kinderen en Ellis vonden het helemaal niet gezellig en zagen het meer als verplichting dan gezellig samen zijn. Daar schrok ik heel erg van.”
Wat kun je wel doen? Samen nieuwe gewoontes en rituelen bedenken die jullie gezin een eigen identiteit geven. De vraag is wat past bij jullie? Als je deze vraag aan de kinderen stelt zijn kinderen vaak bereid om mee te denken en komen dan met verrassende voorstellen. Zoals: met zijn allen 1 keer per jaar naar een pretpark of vrijdag patatdag. Daarnaast is het uiteraard belangrijk om de gewoonten en rituelen die er al waren van elkaar te respecteren, zoals bijvoorbeeld op verjaardagen ontbijt op bed of paaseieren verstoppen op 1epaasdag. Vaste patronen en gewoonten geven rust en zekerheid en vormen een basis voor het gezin.
Een stiefgezin is echt iets anders dan een kerngezin
Men verwacht vaak dat een samengesteld gezin net zo functioneert als een kerngezin. Dit komt omdat een kerngezin het meest voorkomt. Door negatieve opmerkingen of inmenging door de omgeving kan er onzekerheid en zelfs een minderwaardigheidsgevoel ontstaan bij de partners in een samengesteld gezin. Een samengesteld gezin is niet zo vanzelfsprekend als een kerngezin en stiefouder(s) zijn vraagt iets wezenlijk anders van jezelf dan dat je gewend bent als ouder(s). Een band ontwikkelen met alle leden binnen een samengesteld gezin heeft tijd en inspanning nodig om te kunnen groeien en bloeien.
Wat zou je kunnen doen? Streef ernaar om een goede stiefouder te zijn en geen vervanging voor de eigen ouder van het kind. Zorg voor een stiefband die vol erkenning en warmte is door onder andere de loyaliteit van de kinderen aan de eigen ouders te erkennen en ruimte te geven aan de bloedband die er van nature is. Voeg als stiefouder iets concreets toe aan het gezin, zoals de kinderen helpen bij het maken van huiswerk of maak eens een maaltijd die de kinderen nog nooit hebben gegeten.
Wat kan helpen bij het samenvoegen van een nieuw samengesteld gezin?
Bij een scheiding worden afspraken gemaakt over de zorgverdeling, opvoeding en belangrijke onderwerpen ten aanzien van de kinderen na de scheiding en vastgelegd in een ouderschapsplan. Bij het vormen van een nieuw samengesteld gezin kan het jullie helpen om voorafgaand een stiefplan op te stellen. Een plan met afspraken over hoe jullie met elkaar om willen gaan, wat jullie belangrijk vinden, welke opvoedstijl jullie gaan hanteren, wat jullie graag samendoen als gezin en als partners etc. Dit helpt om elkaars verwachtingen helder te krijgen en op elkaar af te stemmen. Vraag de kinderen ook af en toe naar hun wensen. Zij kunnen soms verrassende oplossingen aandragen. Dan kunnen jullie samen met de kinderen een basisfundament leggen voor een mooie, inspirerende en liefdevolle toekomst.
Regel het goed, regel de scheiding samen met Resolve
Papa - 29 apr 2019
De harde realiteit is dat 7 van de 10 samengestelde gezinnen sneuvelen binnen 5 jaar. Hoe begripsvol stiefouders ook willen zijn, de stress en tegenstand binnen de kinderen van een andere vader of moeder wordt vaak te groot. Ik wens alle stiefouders succes met hun samengestelde gezin, geniet er maar van zolang het duurt , want groot is de slagingskans absoluut niet .
Eline Stap - 29 apr 2019
Hoe kom je aan die cijfers? Ik mis enige onderbouwing in je reactie.
Papa - 29 apr 2019
Eline, Google maar gewoon ,of kijk eerdere artikelen op deze nieuwe stap site. Een samengesteld gezin is ongelooflijk zwaar en loopt gewoon heel vaak faliekant fout. Als je me niet wil geloven dan geloof je me toch gewoon niet ? Ik kan er niet mee zitten. Weet alleen dat loodzwaar is voor zowel de kinderen als de stiefouders . Kinderen blijven vrijwel altijd in een enorm loyaliteits conflict gegooid door hun ouders die rücksichtlos snel een nieuw gezin vormen.
Papa - 29 apr 2019
Hier is 1 van de vele onderbouwde artikelen over de slagingskans van samengestelde gezinnen, En zo zijn er vele vele vele artikelen. Einde discussie dus. Het klinkt zo mooi: Samengesteld gezin. Of mozaïkgezin. Of patchworkgezin, nieuw gezin, co- oudergezin, paraplugezin. Of stiefgezin. Ouders scheiden, vinden een nieuwe partner die vaak ook kinderen heeft. En dan, hup, samen verder. Er zijn zo’n 150.000 stiefgezinnen volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek. In deze stiefgezinnen wonen ruim 280.000 kinderen. En die cijfers zijn van een paar jaar terug, dus inmiddels zullen het er wel meer zijn. Want het aantal stiefgezinnen neemt toe. Het klinkt reuzegezellig. Met z’n allen fijn een nieuwe start. Maar in werkelijkheid mislukken twee van de drie stiefgezinnen. „De impact op kinderen van een tweede scheiding wordt onderschat”, zegt filosofe Corrie Haverkort, voorzitter van de stichting Nieuw Gezin Nederland. Zij schreef samen met pedagoog en gezinstrainer Marlijn Kooistra het boek Hoe maak je een succes van je nieuwe gezin? Marlijn Kooistra begeleidt ook ouders van stiefgezinnen. Een stiefgezin kan best slagen, zeggen Corrie Haverkort en Marlijn Kooistra. Als je je bewust bent van de valkuilen.
Els Edelbroek - 7 mei 2019
Klopt, helemaal mee eens.Daarom is inzicht geven in de verschillen tussen een kerngezin en een stiefgezin zo belangrijk. En inzicht in de valkuilen.
Papa - 29 apr 2019
En hier voorlopig het laatste artikel. Hopende je eindelijk overtuigd te hebben Eline. En zo niet ? Dan maar niet, dan geloof je maar in je eigen waarheid Eline.............. Een tweede leg hebben is al lang niet meer voorbehouden aan wanhopige 50-jarige mannen met een midlife crisis. Niet zelden lopen huwelijken stuk, gaan ouders scheiden, krijgen ze nieuwe partners én nieuwe kinderen. Wordt het gezin, kortom, een smeltkroes. Maar, is dat eigenlijk wel een goed idee? De statistieken zijn in ieder geval niet rooskleurig. Laatst vroeg iemand naar mijn gezinssituatie. Toen ik vertelde dat ik drie kinderen heb van twee vaders, flapte ze eruit: “Oh, dat vind ik altijd best wel Tokkie!”, om vervolgens vrolijk verder te gaan met: “Dat soort gezinnen redden het bijna nooit, wist je dat?”. De toon was dus wel gezet. Niet alleen ben ik blijkbaar een Tokkie (note to self: morgen even een luipaardlegging kopen), binnen afzienbare tijd ben ik blijkbaar ook weer voor de tweede keer gescheiden. Ik ben dus, op zijn zachtst gezegd, een triest geval. Maar er zit wel wat in: slechts éénderde van de zogenaamde samengestelde gezinnen is na vijf jaar namelijk nog bij elkaar. Waarom zo weinig? Omdat fuseren nou eenmaal moeilijk is. Niet alleen in de kantoortuin, maar ook in huiselijke sferen. Want een gezin is nou eenmaal in veel opzichten ook gewoon: een bedrijf.
Lk - 29 apr 2019
Ik heb er totaal geen behoefte aan om met wie dan ook een samengesteld gezin te vormen met inwonende kinderen. Mijn kinderen zijn volwassen (althans volgens de wet) en een ervan woont nog thuis. Zolang dat zo is, voel ik er niets voor om samen te gaan wonen.