Ik ben geen narcist, ik weet het nu zeker!

“Mijn vriendin vertelde me dat ik over narcisme moest lezen. Ze herkende het bij mijn vriend.

Wat vielen er een kwartjes. Wat een herkenning en bevestiging. Ik vond het ook beangstigend. Ik zat vol twijfels. Waarom was ik zo lang bij hem gebleven? Zag ik het wel goed? Ik mag hem dat stempel toch niet geven?

Ook vroeg ik me af: “Ben ik niet zelf de narcist? Kijk eens naar mijn gedrag, vooral op het laatst? Zo doet een narcist ook.” Toen las ik een mail van Willy over deze vraag. Als een narcismecoach hier een artikel aan besteedt, ben ik dus niet de enige die dit denkt. Wow, dat was pas erkenning. Ik ben niet gek. Ik ben geen narcist. Het komt door wat ik heb meegemaakt.”

Gek gemaakt

Marianne vertelde dit tijdens een training. Het klopt wat ze zegt. Ze is niet gek. Jij en ik ook niet. We zijn wel gek gemaakt door de narcist. Daardoor kun je dingen gaan doen die helemaal niet bij je passen. Dat maakt je aan het twijfelen. Dat is nu juist waar de narcist op aanspeelt. Dat je gaat twijfelen, dat je denkt dat alles aan jou ligt.

Dit maakt je zo onmachtig, het zorgt ervoor dat je juiste ‘gekke’ dingen doet. Net als een kat die in het nauw rare sprongen maakt. Ik hoor cliënten over met dingen gooien. In de lampen hangen. Uitbarsten in woede. Klappen uitdelen. De diagnose borderline krijgen. Terwijl er niets met ze aan de hand is. De narcist veroorzaakt dit gedrag, en met een doel. 

Zo onmachtig

Stel dat je, omdat je je zo overweldigd voelt, zo onmachtig een duw geeft. Deze duw wordt dan een ding. De narcist vergroot het helemaal uit. Spreekt over mishandeling. Dat je je gevoelens niet onder controle hebt. Dat je hulp moet zoeken. Dat je uit het ouderschap moet worden gezet, want je bent duidelijk een ongeschikte ouder. Het wordt in alles tegen je gebruikt. Steeds weer. Zelfs jaren later nog. Het wordt een stok om mee te slaan, een argument om je bij anderen, bij de hulpverlening, mee onderuit te halen. 

Nu je weet dat je met narcisme te maken hebt, kun je zien wat er gebeurt. Het geeft je de keuze anders te reageren. Ervoor te zorgen dat de narcist niet nog meer koren op de molen krijgt. Wat daarbij belangrijk is, is dat je niet meer op stang laat jagen. Dat je stopt met verdedigen. Daarvoor heb je een koel hoofd nodig. Hoe krijg je dat?

Een koel hoofd nodig

Ontdek bij jezelf wat het moment is waarop je je hoofd dreigt te verliezen. Er zit namelijk een moment tussen nog rustig, kalm, feitelijk, vanuit je rationele brein kunnen reageren en dat niet meer kunnen. Vanaf dat moment neemt je primitieve brein het over. Je reageert dan heel elementair. Er is gevaar, het enige wat nog telt voor je hersenen is dat je veilig bent. Je vlucht, vecht of bevriest. Je hebt er geen controle over.

Herkennen

De kunst is dat moment te herkennen. Dat kun je doen door te ontdekken wat er op dat moment gebeurt in je lichaam. Wat doet je spierspanning? Je ademhaling? Je hartslag? Wat denk je? Wat voel je? Als je dit weet én herkent, kun je, als het eropaan komt, nog stappen nemen om te voorkomen dat je doorslaat. Adem een paar keer diep in en uit. Tel tot 10. Doe wat jij nodig hebt om rationeel te kunnen blijven denken. Soms betekent dat letterlijk uit de situatie stappen. Even naar de gang, het toilet of het gesprek zelfs helemaal afbreken.  

Ontladen en opladen

Wat je ook helpt, is dat je ook buiten het (online) contact om werkt aan een koel hoofd. Zorg dat je al je spanning en stress ontlaadt en dat je weer oplaadt, energie krijgt. Misschien weet je al wat jou helpt. Zo niet, ga op ontdekkingstocht. Ieder heeft zijn eigen voorkeuren. Voor de een is het sporten, voor de ander mediteren. Wandelen of muziek maken. Van je af praten, schrijven of lekker wild dansen. Of meerdere vormen voor andere momenten. Vind uit wat jou helpt en doe het. Alleen dan werkt het. 

Een koel hoofd zorgt ervoor dat je de regie kunt houden in (online) contact. Invloed hebt op de uitkomst.

In de training ‘Sterk staan tegenover narcistisch gedrag’ leer je nog meer methodes – bedrieglijk simpel maar heel effectief – hoe je dat kunt doen. Ook krijg je handvatten wat je wel en vooral niet doet in het (online) contact. Het mooie is, alles wat je leert, werkt niet alleen naar narcisten, het werkt door in je hele leven. Via deze link lees je meer over.

En trouwens, dat gedrag dat je hebt laten zien? In de lampen hangen? De diagnose borderline? Dat verdwijnt als sneeuw voor de zon als de narcist (grotendeels) uit je leven is. Dat bewijst maar dat het zeker niet aan jou ligt!

Willy Sietsma

Lees ook de andere blogs van Willy.