Actueel
Vanaf 1 januari 2026 verandert er iets wezenlijks in scheidingsprocedures: kinderen krijgen al vanaf 8 jaar de mogelijkheid om met de rechter in gesprek te gaan wanneer hun ouders uit elkaar gaan. Tot nu toe gebeurde dat pas vanaf 12 jaar. Het lijkt misschien een kleine verschuiving, maar voor duizenden kinderen betekent het dat zij eerder serieus worden genomen in een periode die hun leven op zijn kop zet.
De verandering komt voort uit een groeiend besef dat kinderen niet alleen gevolgen ondervinden van beslissingen rond een scheiding, maar ook een eigen stem hebben over wat voor hen veilig, prettig en haalbaar voelt. Veel kinderen voelen zich nu nog toeschouwer in hun eigen leven. Ze zien volwassenen vergaderen, mailen en onderhandelen over tempo’s, vakanties en woonplekken, terwijl niemand rechtstreeks aan hen vraagt wat ze nodig hebben. Met de verlaging van de leeftijdsgrens wordt dat anders.
Waarom deze stap nodig is
Kinderrechters, mediators en jeugdhulpverleners merken al jaren dat kinderen veel eerder in staat zijn om aan te geven hoe het met ze gaat. Achtjarigen kunnen vaak verrassend goed uitleggen wat ze lastig vinden aan een wisseling tussen twee huizen, of wat er gebeurt wanneer ouders blijven ruziën via WhatsApp. Toch worden ze in de huidige praktijk pas betrokken wanneer ze bijna pubers zijn, terwijl de meeste scheidingen plaatsvinden wanneer kinderen nog in de basisschoolleeftijd zitten.
De nieuwe regeling betekent niet dat kinderen vanaf 8 jaar beslissingen gaan maken. Het gesprek is bedoeld om te horen hoe een kind de situatie beleeft. De rechter blijft verantwoordelijk voor de eindbeslissing en kijkt altijd naar wat het beste is voor het kind. Maar een mening kan wel waardevolle informatie geven, bijvoorbeeld wanneer een kind zich onveilig voelt, of juist wanneer ouders denken dat een regeling goed werkt terwijl het kind eronder lijdt.
Hoe zo’n gesprek eruitziet
Veel ouders schrikken wanneer zij horen dat hun kind met de rechter kan praten. Ze zijn bang dat hun zoon of dochter moet kiezen tussen ouders, of dat het gesprek te zwaar wordt. In werkelijkheid verloopt het gesprek juist heel rustig en speels. Het vindt plaats zonder ouders erbij, zodat een kind vrijuit kan praten. De rechter legt uit wat er gaat gebeuren en benadrukt dat er geen goed of fout antwoord bestaat. Sommige kinderen praten graag en vertellen uitgebreid wat ze voelen. Andere kinderen zeggen bijna niets, en dat is net zo waardevol. Stilte kan ook iets vertellen.
Belangrijk is dat het gesprek nooit verplicht is. Een kind mag altijd weigeren of aangeven dat hij of zij liever niet wil praten. De uitnodiging is een mogelijkheid, geen opdracht.
Wat betekent dit voor ouders?
De invoering van de nieuwe leeftijdsgrens verandert niet alleen het recht, maar ook de dynamiek tussen ouders. Zij zullen vaker moeten stilstaan bij de vraag hoe hun kind deze periode ervaart. Niet vanuit controle, maar vanuit betrokkenheid. Het helpt om een kind op een neutrale manier voor te bereiden: eenvoudig uitleggen dat de rechter graag hoort hoe het met hem of haar gaat, zonder suggesties of verwachtingen. Kinderen voelen het onmiddellijk wanneer een ouder hoopt op een bepaald antwoord. Dat legt druk en kan juist zorgen voor meer stress.
Voor sommige gezinnen kan het gesprek juist een opluchting zijn. Kinderen die in een loyaliteitsconflict zitten, durven soms pas in een neutrale ruimte iets te zeggen wat thuis te pijnlijk is. In andere situaties verandert er weinig omdat kinderen zich veilig voelen en ouders goed samenwerken. De nieuwe regeling is dus geen oplossing voor elke scheiding, maar wel een kans om de stem van het kind eerder in beeld te krijgen.
Een stap richting kindgerichte scheidingen
De verlaging van de leeftijdsgrens past in een bredere ontwikkeling binnen het familierecht: minder strijd, meer luisteren. Professionals hopen dat kinderen zich hierdoor minder onzichtbaar voelen en dat ouders zich bewuster worden van hun rol. Uiteindelijk draait het niet om regels of leeftijden, maar om erkenning. Een scheiding wordt niet minder ingrijpend doordat een kind mag meepraten. Maar het kan wel het verschil maken tussen een kind dat wordt meegenomen in de stroom en een kind dat voelt dat er naar hem geluisterd wordt.
Serieuze opmerking - 27 nov 2025
Denk er ook aan dat niet alleen de kinderen nu jonger gehoord kunnen worden, maar deze ook altijd! Wordt voorgelezen tijdens zitting, ook wanneer het kind aangeeft dit niet te willen! Daarnaast zal een brief sneller van "tafel" worden geveegd dan een gesprek, hoe spannend ook, het gesprek heeft het meeste impact, de brief m.a.w. niet.