Hoe vertel je de kinderen dat je gaat scheiden?

 Beste Ouders,

Hierbij de beloofde uiteenzetting van tips ter voorbereiding op de gesprekken met jullie kinderen. Je kunt datgene eruit halen en gebruiken waarvan jullie voelen dat het helpend kan zijn voor jullie kinderen, al dan niet passend bij hun leeftijden en ontwikkelingsfase en wat voor jullie zelf een handvat kan zijn. Dit gesprek met de kinderen is jullie eerste samenwerking in de scheidingssituatie richting hen, als gezamenlijk ouders.

Het moment en de geschikte plek kiezen

Bespreek samen een geschikte plek in huis en tijdstip van de dag (ochtenden bieden ruimte om de kinderen de rest van de dag te ondersteunen, middagen en avonden kunnen een extra onrustiger nacht betekenen).

De boodschap samen voorbereiden

Het helpt om van tevoren samen de boodschap te formuleren, wat willen jullie precies zeggen en deze boodschap beiden in later stadium unaniem blijven geven wanneer de kinderen erom vragen. Ook in toekomstige gespreksmomenten met de kinderen over de scheiding is het belangrijk unaniem te blijven.

De reden van de scheiding

Kinderen willen vaak het naadje van de kous weten. Misschien verwachten jullie al dat zij zullen vragen naar de precieze reden van de scheiding en zien jullie allebei al huizenhoog op tegen juist deze vraag. Voor een kind is het belangrijk dat de informatie die jullie hem of haar geven over de reden van scheiden aansluit bij de ontwikkelingsfase. Jonge kinderen begrijpen niets van verliefd worden op een ander bijvoorbeeld. En hoe graag je misschien volledige openheid en eerlijkheid aan je kind wil geven, het is beter om je kinderen te beschermen tegen teveel volwassen informatie.

Denk maar aan de Kijkwijzer: je laat je kind van 12 ook geen 18+ films zien, dan is absolute openheid en eerlijkheid over wat er te zien valt op gebied van films ook niet in het belang van je kind. Daarbij komt dat kinderen meer loyaliteit voor de“verlaten” ouder kunnen gaan voelen en ernaar kunnen gaan handelen. Je kind kan in een loyaliteitsconflict komen.

Kinderen mogen van beide ouders houden

In veel “vechtscheidingen” worden de kinderen op deze manier zwaar overbelast. Onthoud dus maar dat kinderen van beide ouders mogen blijven houden en dat jullie allebei even belangrijk zijn voor ze. Dat is in hun belang. En dat de reden van de scheiding niet mag betekenen dat zij voor een bepaalde ouder gaan kiezen. De reden van de scheiding is immers een zaak van de jullie als ouders in jullie (ex) partnerrelatie. Jullie Ouderrelatie blijft bestaan! (er bestaan natuurlijk uitzonderingen waarbij het welzijn van kinderen in gevaar is, en dat vraagt uiteraard heel andere begeleiding dan deze tips)

Wees dus duidelijk over het feit dat scheiding een zaak van volwassenen is en dat kinderendaar niets aan kunnen doen of veranderen zonder het woord “schuld” zo expliciet tegebruiken. Vertel dat zij niets hebben gedaan, gedacht of gedroomd dat maakt dat dit nu zo is.

Hoe zullen jullie kinderen reageren?

Ook de te verwachten reacties kunnen jullie samen bespreken en voorbereiden. Onderzoek samen welke reacties je van de kinderen denkt te kunnen verwachten/denkt te verwachten. Houd rekening met elke input van beide ouders en schrijf alles op.

Formuleer samen wat jullie kunnen zeggen als antwoord en doen ter ondersteuning bij elke door jullie hierboven geformuleerde reacties en vragen. Wellicht heb je niet alles nodig maar het zorgt ervoor dat jullie goed zijn voorbereid en je beter je eigen emoties (over de kinderen, over het scheiden tussen jullie) kunt bewaren voor later en de kinderen kunt helpen bij hun eerste emoties en reacties.

Troosten

Geef de kinderen de ruimte voor hun verdriet, tijd om het bericht te laten landen. Soms is het dan even stil, of trekt een kind zich huilend terug, rent het weg. Reacties zijn er in vele vormen, passend bij het betreffende kind en leeftijdsfase. In dat geval helpt het als dat gewoon kan en mag gebeuren. Het is niet erg als je even niets weet te zeggen omdat je de boodschap niet kunt veranderen of kunt wegnemen. Zonder dat er met woorden worden gebruikt kan een kind getroost worden en kun je het omarmen en stil zijn. De vragen komen vaak daarna vanuit het kind vanzelf.

Cognitief kunnen kinderen nog lang niet alles bevatten, afhankelijk van hun leeftijd en ontwikkeling. Houd het gesprek daarom niet te lang. Geef je kind de ruimte om er later zelf op terug komen met vragen en check ook regelmatig in de periode daarna hoe het met ze gaat en of er nog vragen/zorgen zijn. Zeg hem of haar dat ook duidelijk.

Wat weet je kind al over scheiden en klopt dit?

Vraag aan de kinderen of zij weten wat scheiding is, zo kom je erachter of er een referentiekader bestaat bij het kind en welke kennis/voorbeelden de kinderen al hebben van scheiden. Stel het beeld dat jullie kind heeft van scheiden bij als deze beeldvorming niet past bij jullie ideeën en wensen over hoe je met elkaar wilt omgaan na de scheiding. Bijvoorbeeld als je kind verhalen heeft gehoord van vrienden/vriendinnen met gescheiden ouders waar heel veel ruzie is. Leg jullie kind uit dat jullie het dan anders zullen proberen te doen en dat iedere scheiding anders is.

Veranderingen bespreken (eventueel in later stadium)

Het kan helpen om een top 3 te maken van de grootste veranderingen voor het kind (twee huizen, ouders niet meer tegelijkertijd aanwezig etc.) en een top 3 van hetgeen niet zal veranderen (papa en mama blijven jullie papa en mama, school kan bv blijven, liefde voor de kinderen blijft etc.)

Kinderen hebben baat bij duidelijkheid. Wanneer ouders de kinderen nog geen antwoorden kunnen geven op vragen omdat deze eenvoudigweg nog niet duidelijk zijn voor de ouders zelf dan kan dat worden gezegd. “Wij weten ook nog niet hoe dat precies zal gaan maar zodra wij het weten en het betreft jou (het kind) dan vertellen we het als eerste aan jou.” Duidelijkheid over de onduidelijkheid is immers ook duidelijk!

Nazorg

Probeer om na het gesprek met de kinderen wat rustige activiteiten in en rond huis te doen Bijvoorbeeld met ze te tuinieren, knutselen, stukje wandelen, samen op de bank een film kijken etc. Door in beweging te komen kan er wat afleiding worden geboden en indien het kind nog verder zou willen praten geeft het samen in beweging zijn ruimte om al doende over de boodschap na te denken en zijn of haar vragen te stellen. Dit werkt voor een mens doorgaans beter dan aan tafel zitten of op de bank. Afleiding helpt ook.

Houd de dag en de avond verder rustig en praat vlak voor het slapen gaan niet meer inhoudelijk over de mogelijke gevolgen van de scheiding. Zo biedt je je kind troost bij verdriet en geef je de mogelijkheid om er de volgende dag samen over te praten.

Blijf in de toekomst duidelijk over de scheiding in die zin dat het niet omkeerbaar is.

Informeer belangrijke personen in de omgeving van het kind, (opa, oma, leerkracht etc.). Laat het kind weten welke belangrijke personen op de hoogte zijn van de op handen zijnde scheiding.  Laat de kinderen weten bij wie het terecht kan om zijn of haar hart te luchten naast de ouders zelf. Kinderen vinden dat fijn, zij willen de ouders niet altijd “belasten” met hun diepste gevoelens over de scheiding vanuit de enorme liefde en loyaliteit voor beide ouders.

Eemlandmediation.nl