Alles over partneralimentatie

Wanneer je gaat scheiden worden er afspraken gemaakt over de alimentatie. Ook als jullie over en weer afstand doen van partneralimentatie moet je dat vastleggen. Het woord partneralimentatie roept vaak weerstand op bij zowel de betaler als de ontvanger. Maar je zal toch na de scheiding allebei in je levensonderhoud moeten kunnen voorzien en daar kan partneralimentatie een rol in spelen.

De duur van de partneralimentatie

Sinds 1 januari 2020 geldt er een nieuwe wet ivm de partneralimentatie.

De nieuwe stelregel is dat iemand zijn minder verdienende ex-partner vanaf het moment van echtscheiding de helft van het aantal huwelijksjaren partneralimentatie moet betalen, met een maximum van vijf jaar. Wie vier jaar getrouwd was, moet dus twee jaar geld overmaken.

Drie uitzonderingsgroepen

Wel zijn er drie uitzonderingsgroepen:

• Stellen die langer dan vijftien jaar getrouwd zijn en tien jaar voor hun AOW-leeftijd zitten
• Mensen met jonge kinderen. Zij houden recht op alimentatie totdat het jongste kind twaalf jaar is.
• Deze uitzondering is de komende 7 jaar geldig (vanaf 1-1-2020): alimentatiegerechtigden ouder dan 50 jaar, die minimaal 15 jaar getrouwd zijn, hebben recht op 10 jaar partneralimentatie.

Benodigde partneralimentatie

De behoefte aan partneralimentatie is gerelateerd aan het welvaartsniveau tijdens het samenwonen. Men kan middels een overzicht van uitgaven tijdens het samenwonen de behoefte bepalen, of berekenen via de zogenoemde Hofregel.

De Hofregel

De behoefte kan worden bepaald op basis van de Hofregel, ook wel de 60% regel genoemd.

De behoefte wordt gesteld op 60% van het netto gezinsinkomen na aftrek van de kosten kinderen tijdens de samenwoning. Uitgangspunt is tevens dat het niet zo moet zijn dat de een veel meer overhoudt dan de ander, hiervoor kan gebuikt gemaakt worden van een jusvergelijking.

Omdat het welvaartsniveau na scheiding gewoonlijk niet voor beiden te handhaven blijft, onder meer doordat na een scheiding de kosten door twee huishoudens hoger worden, kan worden berekend bij welke alimentatiebedrag ieder gelijkelijk financieel ‘’een stap terug ‘’doet, dus uiteindelijk ieder evenveel te besteden heeft.

Maximale draagkracht voor partneralimentatie

Alimentatieplichtige behoeft nooit meer te betalen dan zijn (haar) draagkracht toelaat. De draagkracht wordt berekend door de noodzakelijke lasten in mindering te brengen op ‘’totaal inkomen inclusief alle fiscale voor- en nadelen’’. Vervolgens worden eventuele zorgkosten voor kinderen en kinderalimentatie in mindering gebracht op de draagkracht.

Partneralimentatie en fiscaal voordeel

De alimentatieplichtige heeft normaliter een fiscaal voordeel over betaalde alimentaties.

De alimentatiegerechtigde dient belasting en een premie zorgverzekering te betalen over ontvangen partneralimentatie.

Behoefte versus draagkracht

Nadat men de benodigde alimentatie heeft berekend, kijkt men of de maximale draagkracht van de alimentatieplichtige het toelaat de benodigde partneralimentatie te betalen.

Indien deze maximale draagkracht lager is dan de benodigde alimentatie, wordt dit lagere draagkrachtbedrag de uiteindelijk te betalen partneralimentatie.

Jusvergelijkingen

Behalve draagkrachtberekeningen zijn tevens jusvergelijkingen vervaardigd, de jus is ieders draagkracht, inclusief de te ontvangen en de te betalen alimentatie. Vaste lasten zoals woonlasten, dagelijkse kosten levensonderhoud en premies voor noodzakelijk verzekeringen zijn reeds verrekend, mede op basis van forfaitaire (vaste) bedragen.

De jus geeft aan hoeveel men overhoudt voor ‘’niet noodzakelijke (luxe) uitgaven’’.

Invloed van de jusvergelijking op de partneralimentatie

Indien de jus uitkomt op een hogere jus voor de alimentatieplichtige, geeft de jus geen aanleiding voor een lagere partneralimentatie dan de eerder berekende maximale draagkracht.

Indien de jus uitkomt op een hogere jus voor de alimentatiegerechtigde, geeft dit aanleiding voor een lagere partneralimentatie dan de maximale draagkracht van de alimentatieplichtige toelaat;

Vervolgens is de partneralimentatie berekend waarbij een voor ieder nagenoeg gelijke jus ontstaat.

Indien de jus uitkomt op een nagenoeg gelijke jus voor ieder, ook bij een partneralimentatie van 0 euro per maand, concludeert men dat de alimentatiegerechtigde geen behoefte heeft aan partneralimentatie.

Indien de jus bij een nihil partneralimentatie uitkomt op een nagenoeg gelijke jus voor ieder concludeert mer dat er geen van betrokkenen behoefte heeft aan partneralimentatie.

Invloed nieuwe partner van de betaler op de alimentatie

Indien de onderhoudsplichtige samenwoont met een partner met of zonder inkomsten heeft hij/zij de keuze om als gehuwde of alleenstaande te worden aangemerkt. Maar, er zijn ook gevallen bekend dat de rechtbank de situatie ‘nieuwe partner’ negeert. Motivatie hierbij is dan dat de rechtbank vindt dat de belangen van de ex-partner en/of kinderen niet mogen worden achtergesteld bij die van de nieuwe partner.

Maar kan men aantonen dat de nieuwe partner niet volledig kan voorzien in haar eigen levensonderhoud en dat men thans zo’n duurzaam gezin vormt dat men dan in redelijkheid dient te voorzien in haar levensonderhoud, wordt soms weer wel rekening gehouden met de nieuwe situatie.

Consequenties

De keuze heeft diverse consequenties, zoals;

Indien aan te merken als ‘gehuwde’, worden de inkomsten en sommige lasten van de nieuwe partner in de berekeningen opgenomen en een hogere bijstandsnorm maar geldt een lager draagkrachtpercentage.

Bij de variant “alleenstaande met partner’’ acht men dat de nieuwe partner wel bij draagt in de woonlasten, maar verder blijven haar (zijn) inkomsten en lasten buiten beschouwing.

Duur partneralimentatie vóór 1 januari 2020

Maximaal 12 jaar; na een huwelijk met kinderen;

Maximaal 12 jaar; na een huwelijk zonder kinderen als het huwelijk langer duurde dan 5 jaar;

Net zolang als het huwelijk duurde; na een huwelijk korter dan 5 jaar zonder kinderen.

Na de wettelijke termijn stopt de betalingsverplichting automatisch.

De termijnen gelden ook als een geregistreerd partnerschap eindigt via de rechter.

Voor scheidingen van voor 1 juli 1994 gelden geen wettelijke termijnen. De betalingsverplichting stopt na de termijn die men met de ex-partner heeft afgesproken. Ook de rechter kan een periode hebben vastgesteld.

Toekomstige aanpassingen op basis van gewijzigde omstandigheden

Voorbeeld, in de toekomst kan men een alimentatie eventueel verhogen, indien de alimentatieplichtige door een hoger inkomen of lagere lasten alsnog meer kan bijdragen in verband met zijn/haar hogere draagkracht. De bovengrens blijft het bereiken van een gelijke jus bij partneralimentatie.

Bereikt men bij partneralimentatie thans een gelijke jus, dan kan men in de toekomst de alimentatie eventueel bijstellen  (lager c.q. hoger) naar aanleiding van een hoger inkomen of lagere lasten van één van beiden.

De bovengrens blijft het alimentatiebedrag waarbij ze een gelijke jus behalen.

Afkoop van partneralimentatie

Dit kan voordelen bieden, de confrontatie met elkaar smet de scheiding is niet meer maandelijks.

Afkoop van partneralimentatie kan echter ook risicovol zijn voor de betaler en is vaak fiscaal ongunstig, enkele voorbeelden;

Een gemeente kan bij een bijstandsuitkering (te zijner tijd) deze uitkering verhalen op de alimentatieplichtige, ondanks de alimentatie-afkoop. Ook kan de alimentatieplichtige ondanks de afkoopsom later alsnog een partneralimentatie soms succesvol via de rechter afdwingen.

Indien de man in één keer de alimentatie van de komende jaren betaalt ontstaat voor de man een rentenadeel. Bij de vrouw ontstaat een voordeel. Een berekening op basis van contante waarde methode kan het verschil verkleinen.

Huidige fiscale stelsel

Het huidige fiscale stelsel is niet meer zodanig dat een afkoopsom altijd leidt tot een fiscaal voordeel. Soms kan storting van de afkoopsom bij een verzekeringsmaatschappij gunstig zijn (lijfrentepolis) of een stamrechtverplichting.

Overige zaken als overbedeling, boedel- en vermogensscheiding inclusief de eigenwoning over/onderwaarde, zijn van invloed.

Voorwaarden

Vele voorwaarden zijn van belang; zoals; betaling dient pas plaats te vinden na datum echtscheiding, anders is het voor de ontvanger belast, maar niet fiscaal verrekenbaar voor de betaler. Soms ziet men de betaling van een dergelijk bedrag als een schenking en dient de ontvanger schenkbelasting te betalen, zonder dat de ander een aftrekpost heeft.

De wet bepaalt dat ze een afkoopsom voor alimentatie belast en dat het aftrekbaar is op het moment dat zij rentedragend is geworden. Dit kan van belang zijn bij het bepalen van de termijnen en rentevergoedingen inzake de afkoopsom.

Zelfde kalenderjaar

Als men netto partneralimentatie wil afkopen, kan dat door deze in het convenant als een afkoop van partneralimentatie aan te duiden. De afkoopsom is dan verschuldigd direct na de ontbinding van het huwelijk door inschrijving van de scheiding in de daartoe bestemde registers. De betrokkenen dragen er zorg voor dat zowel het scheidingsverzoek als de ontbinding van het huwelijk als de betaling van de afkoopsom in hetzelfde kalenderjaar plaatsvinden.

Bijstandsverhaal

Personen zonder voldoende eigen inkomsten, krijgen van de gemeente een bijstandsuitkering. De gemeente kan bijstand terugeisen van anderen. Meestal de ouders of (ex-)echtgenoten die onderhoudsplichtig zijn. De wet noemt dat verhalen.

En heb je recht op bijstand na scheiding van tafel en bed? Lees dan deze blog. 

Wanneer verhaalt men de bijstand op u?

Allereerst is van belang of u onderhoudsplichtig bent. Voor de wet is alleen de onderhoudsplicht tussen (voormalige) echtgenoten en tussen ouders en kinderen van belang.

Onderhoudsplichtig

U bent in ieder geval onderhoudsplichtig als de rechtbank heeft bepaalt dat u alimentatie moet betalen. Als er geen uitspraak is van de rechter, onderzoekt de gemeente zelf of u een onderhoudsplicht heeft. Kinderloosheid en de duur van het huwelijk zijn factoren die hier een rol bij spelen. Ook speelt mee of uw (ex-)echtgeno(o)t(e) tijdens of na het huwelijk economisch zelfstandig is geweest.

Onderlinge afspraken tussen u en uw partner zijn hier niet op van invloed. U bent voor de wet onderhoudsplichtig, ook wanneer u heeft afgesproken om geheel of gedeeltelijk van alimentatie af te zien.
Er kunnen wel redenen zijn om geheel of gedeeltelijk van verhaal af te zien terwijl u wel een onderhoudsplicht heeft.

Geen onderhoudsplicht

Geen onderhoudsplicht betekent geen verhaal.

Bedragen worden bruto verhaald

Bent u onderhoudsplichtig voor iemand met een bijstandsuitkering? Dan kan het zijn dat de gemeente bijstand op u verhaalt. Voor zover mogelijk verhaalt met de bijstand bruto. Dat betekent dat u niet alleen het bedrag moet betalen dat uw (ex-) partner aan bijstand ontvangt. Ook de sociale premies en loonbelasting die hierop worden ingehouden. Bij onderhoudsplicht geldt echter ook nog de grens van de draagkracht. U hoeft niet meer te betalen dan uw draagkracht toestaat.

Herberekening

Of je recht hebt op partneralimentatie of verplicht bent dit te betalen is dus afhankelijk van heel veel factoren en verschilt per situatie.

Heb je vragen? Die kun je altijd stellen op nieuwestap.nl We horen graag van je!

Lees meer over alimentatie.