Verplichte hulp bij scheiding; wat vind jij?

In maart van dit jaar ontving ik een mail van een studente met de vraag of ze mij als professional een artikel mocht toesturen ter beoordeling, voor haar afstuderen. Gezien het onderwerp van haar artikel, echtscheiding ouders en kinderen, wilde ik daar graag aan meewerken. Haar naam is Patrice van de Kamp. Ik geef haar graag het podium door in deze  blog een compilatie van haar artikel te zetten. Ze snijdt een onderwerp aan dat aandacht behoeft. Wil je het volledige document ontvangen kijk dan onderaan deze blog voor meer informatie.

Kind, ik vecht voor je

Ouders moeten geholpen worden om het belang van hun kind centraal te zetten, door middel van verplichte mediation.
Het artikel van Patrice van de Kamp gaat over alle kinderen die zich niet gehoord voelen bij de scheiding van hun ouders. In haar artikel beschrijft ze uit eigen ervaring schrijnende situaties waar kinderen de dupe zijn van de scheiding van hun ouders.
Hoe kun je luisteren naar de hartenkreten van je kind als je je eigen hart niet meer hoort, door geschreeuw, ruzies en problemen? Het artikel pleit voor verplichte mediation voor ouders die gaan scheiden.

Geen onwil, maar onkunde

Ouders die op zo’n belangrijk, maar verschrikkelijk punt staan zouden geholpen moeten worden. Het maken van rationele keuzes wordt bemoeilijkt, omdat je leven wordt overspoeld door emoties. Je wilt ontzettend graag luisteren naar je kind, dat is het probleem niet. Dit artikel gaat uit van onkunde van ouders om het belang van hun kind in een scheiding voorop te stellen, niet van onwil.

Als ouders scheiden krijgen ze geen verplichte hulp aangeboden

We hebben geconcludeerd dat een echtscheiding voor ouders en kinderen moeilijk is. Kinderen moeten veel verwerken en ouders zijn emotioneel vaak bezet. Als ouders scheiden krijgen ze geen verplichte hulp aangeboden. Als zij hulp willen, moeten ze dit zelf zoeken of wachten ze tot de situatie uit de hand loopt. Dit artikel pleit voor verplichte hulp voor ouders om het belang van hun kind centraal te zetten.

Kinderombudsman

De kinderombudsman(Dullaert, 2014) heeft onderzoek gedaan naar hulp omtrent echtscheiding in Nederland. Hieronder staan zijn meest belangrijke conclusies, afkomstig uit zijn adviesrapport

– Gezinnen komen vaak in beeld bij jeugdbescherming als escalatie al een feit is

– Ouders zijn gefocust op hun ex-partnerschap en niet op gezamenlijk ouderschap

– Ouders zijn zich vaak niet bewust van hun aandeel in de beschadiging van hun kind, zij hebben onvoldoende kennis over loyaliteitsproblemen bij kinderen

– Hulpverlening is vaak gericht op de ouders, en te weinig op de kinderen

Het belang van het kind 

Als we deze schrijnende punten bekijken gaat het steeds over het belang van het kind dat ondergeschikt is tijdens de echtscheiding. Ook hieruit blijkt geen onwil, maar onkunde van ouders om hun kind te begrijpen in deze complexe situatie. De mediator is wat ouders nodig hebben, een hulpverlener die het belang van het kind opeist en ouders informeert, voor iedere ouder die gaat scheiden.

Bovenstaande punten van de ombudsman wijzen op de grootste problemen voor kinderen in een echtscheiding. Onderstaande argumenten, gebaseerd op deze problemen, wijzen op het belang van een mediator die deze tekorten kan aanvullen om het belang van het kind voorop te zetten.

Een bemiddelaar

Het grote voordeel van een mediator is dat er één persoon fungeert als bemiddelaar in plaats van twee advocaten. Dit is voor het kind de meest wenselijke situatie. De mediator denkt in het belang van het kind mee en kan vanuit dit belang informatie verstrekken zodat ouders belangrijke beslissingen kunnen maken in het belang van hun kind.

Een advocaat

Een advocaat denkt alleen mee met zijn eigen partij. Het gesprek met de mediator verloopt over het algemeen de-escalerend en is gericht op de menselijke communicatie in tegenstelling tot omgang met advocaten. Een scheiding waarin ouders door gesprekken samen tot beslissingen komen is uiteraard wenselijk. Praten is voor het kind wenselijker dan procederen. Dat is precies wat de mediator nastreeft.
Het kind is nu vaak de dupe van lange procedures bij de rechtbank waar beide ouders steeds gefrustreerder raken.

Volgens mediator Fred Schonewille (Schonewille, 2010) is procederen tijdens een echtscheiding waar kinderen bij betrokken zijn een vorm van gelegaliseerde kindermishandeling. Dat kan gewoon niet,  zegt hij.

Wat doen andere landen?

In Engeland is het verplicht om mediation te hebben geprobeerd als men gaat scheiden.
In Noorwegen zijn scheidende ouders verplicht om drie mediation-sessies van vier uur te hebben, voordat ze bij de rechter komen. Die sessies worden vergoed. Interessant is dat in Noorwegen nadrukkelijk wordt gesproken van oudermediation.

In Canada zijn ouders die uit elkaar gaan verplicht om een bijeenkomst bij te wonen die hen informeert over de mogelijke effecten van een scheiding op hun kind en hoe zij hun kinderen zo goed mogelijk kunnen beschermen.
In Nederland missen wij deze belangrijke stap om het kind centraal te stellen bij een scheiding.

Educatie voor ouders
Naast bemiddelen, kan een mediator de ouders ook educatieve ondersteuning geven. Het kind ervaart allerlei gevoelens tijdens een scheiding en heeft duizend vragen: ‘houden ze wel van mij?’ “houdt mama minder van mij als ik naar papa toe ga?’. Deze gevoelens en gedachten zorgen voor een loyaliteitsconflict. Ouders werken dit in de hand als ze slecht praten over de ex-partner of het kind niet willen laten gaan. Bij het maken van keuzes kan het voor ouders lastig zijn te denken in het belang van het kind in plaats van hun eigen belang. Een mediator kan in dit geval het belang van het kind uitleggen. De mediator heeft inzicht in de ontwikkeling van het kind en kan vertellen hoe een kind zich bij een bepaalde beslissing zal voelen. Als een peuter stil in een hoekje zit na een bezoek aan vader betekent dit niet dat het kind het niet naar zijn zin heeft gehad. Moeder kan dit wel zo interpreteren. De mediator kan uitleggen dat de wisselingen voor het kind erg lastig zijn en dat het kind tijd nodig heeft om weer te wennen. Voor ouders is dit essentiële, maar vaak ontbrekende informatie.
Als ouders te weinig kennis hebben om kinderen te begeleiden kan de mediator hen doorverwijzen naar oudercursussen of kindertherapeuten.

Voorstander van verplichte mediation

Ik ben voorstander van het verplicht stellen van mediation:-) en ik vind dat Canada, Noorwegen en Engeland daarin goede voorbeelden zijn met concrete vormen, zodat het geen loze verplichting is, maar eentje die daadwerkelijk helpt.

Laten we niet wachten totdat mediation verplicht is. Investeer in het geluk van je kinderen, jezelf en de vader of moeder van je kinderen. Investeer in de kwaliteit van de relatie na de scheiding.

Patrice van de Kamp heeft nog veel meer over dit onderwerp geschreven, maar deze tekst is voldoende om jou te vragen:

Wat vind jij? Moet mediation in een of andere vorm verplicht worden net als in Engeland, Noorwegen en Canada of niet? Motiveer je antwoord en geef jouw bijdrage in het vak hieronder.

Anne Buiskool