Mijn hart huilt en er bekruipt mij weer een wanhopig gevoel. Ik heb dit vaker als ik Facebookgroepen volg speciaal voor scheidende ouders. De laatste dagen volg ik bijvoorbeeld de groep “Scheiden en dan”. Het is een groep opgericht voor en door ouders in en rondom een scheiding. Goedbedoelde adviezen van lotgenoten vliegen over het net. Soms hele goede adviezen, soms zijn ze tenenkrommend.
Vandaag het verhaal van een moeder, laat ik haar Birgit noemen. Birgit is sinds het voorjaar officieel gescheiden. Zij wil nu weten hoeveel tijd je hebt om na je scheiding je bezittingen, waaronder het huis, te verdelen. Haar ex, Marcel, wil vaart maken, maar Birgit heeft nog niet alles helder op een rijtje. Ze heeft namelijk een eigen bedrijf dat ook binnen de gemeenschap van goederen viel. De waarde van het bedrijf moet dus meegenomen worden in de verdeling, maar de cijfers van vorig jaar zijn nog niet bekend.
Ik kon het niet laten. Ik heb mij in de discussie gemengd. Meestal doe ik dat niet omdat ik niet – met al mijn kennis – als betweter wil overkomen. Het is een groep voor lotgenoten en niet voor professionals. Maar de antwoorden die Birgit kreeg waren zo fout en de situatie waarin zij is beland was zo schrijnend dat ik, voor mijn gevoel, niet meer anders kon.
Inhoud blog
Scheiden zonder verdelen
Birgit heeft eerder via deze groep van lotgenoten het advies gekregen om de scheiding zo snel mogelijk uit te laten spreken zonder convenant op te stellen. De verdeling van hun gezamenlijke bezittingen kan namelijk ook daarna. Dat klopt. Het voordeel is dat je gemeenschap van goederen ontbonden wordt. Als de een dan schulden maakt, trekt hij of zij de ander niet meer mee. Daar Birgit veel meer verdient dan Marcel en zij bang was dat hij de spaarrekening zou plunderen, zijn ze naar een advocaat/mediator gestapt om zo snel mogelijk de scheiding uit te laten spreken.
Ouderschapsplan op 1 A4-tje
Birgit en Marcel hebben drie kinderen, dus moest er wel een ouderschapsplan komen. Dat was geen enkel probleem. Over de kinderen hadden ze nooit ruzie. Een beschrijving van wanneer de kinderen bij wie zijn en de belofte alle andere zaken rondom de kinderen in goed overleg te zullen regelen volstaat. Na een kort en daardoor goedkoop traject werd de scheiding dit voorjaar uitgesproken.
En nu verdelen
Na de scheiding moet de gemeenschap van goederen nog verdeeld worden. Nu gaat het over geld. Wat is het huis waard? Wat is het bedrijf waard? Wie krijgt wat.
“Als het over geld gaat, gaat het altijd schuren”.
Neem bijvoorbeeld de eigen woning. Als je het huis aan een derde verkoopt, is het niet zo’n probleem. Dan ga je voor de hoogste prijs en deel je samen de winst. Maar nu wil Birgit in het huis blijven wonen. Zij moet Marcel uitkopen. Tegen welke prijs? Bij een hoge prijs, moet Birgit meer aan Marcel betalen. Bij een lage prijs voelt Marcel zich wellicht tekortgedaan. Een goede middenweg is vaak lastig te vinden. Hierdoor gaat het tussen de partners schuren. “De ander gunt mij niks” is een veelgehoord verwijt. Zo ook tussen Birgit en Marcel.
Niet meer on-speaking-terms
Het traject met de advocaat/mediator is echter afgerond en nu moeten Birgit en Marcel het zelf doen. Afspraken maken over hun huis, het bedrijf, de overige bezittingen, alimentatie en niet te vergeten hun pensioenen. Het gaat allemaal over geld. Dat wat de een “krijgt”, moet de ander “betalen”.
Het gevolg is dat Birgit en Marcel niet meer op 1 lijn zitten. Birgit overweegt om een eigen advocaat in de hand te nemen. Marcel voelt zich hierdoor aangevallen en neemt ook een eigen advocaat in de hand. Het gevolg is dat ze ook over de opvoeding van de kinderen van elkaar afwijken en het ouderschapsplan niet meer toereikend is. Iets afspreken in goed onderling overleg zit er voorlopig niet meer in.
Uitstel met een hoog prijskaartje
Scheiden zonder convenant is het vooruitschuiven van problemen. Op de korte termijn lijkt het een goedkope manier van scheiden, maar uiteindelijk kan het een dure grap worden.
Voor de hand liggende extra kosten
Dit zijn bijvoorbeeld de advocaatkosten. Birgit en Marcel nemen nu ieder een eigen advocaat in de arm. Het overleg via de advocaten duurt per definitie veel langer en is daarmee kostbaarder, dan als je samen met een mediator om de tafel gaat zitten.
Daarnaast willen de meeste mensen toch dat de gemaakte afspraken vastgelegd worden door een rechter. Als je het LBIO wilt inschakelen bij het niet nakomen van alimentatieafspraken heb je immers een gerechtelijke uitspraak nodig. Een tweede rechtsgang dus, met de daarbij horende kosten.
Verborgen kosten
Doordat er over de financiële zaken nog niet nagedacht, gesproken en geadviseerd is, kunnen Birgit en Marcel zich fiscaal aardig in de vingers snijden. Een paar kleine voorbeelden:
Het huis
Birgit blijft in het huis wonen en betaalt alle onkosten. Het huis is echter niet voor 100% van haar. Ze betaalt dus hypotheekrente voor een deel van het huis dat niet haar eigen woning is. Daardoor is het niet aftrekbaar van de belasting en loopt zij een belastingteruggave mis. Huh? Maar voorheen betaalde zij ook alle onkosten. Dus wat maakt het nu anders?
Voorheen behoorde haar inkomen voor de helft toe aan Marcel. Hierdoor betaalden zij beiden, fiscaal gezien, ieder voor hun eigen deel van het huis.
Nu gebruikt Birgit het deel van het huis van Marcel zonder dat daar enige vergoeding van haar aan hem tegenover staat. Ze hebben hier immers nog niets over afgesproken. Dit betekent dat Marcel haar woongenot schenkt. Dit is een vorm van partneralimentatie. Birgit kan van de belastingdienst een aanslag inkomstenbelasting en een aanslag voor de zvw-premie verwachten over de helft van het eigen woningforfait. Marcel kan dit bedrag aftrekken van de belasting. In het jaar van scheiden zouden Birgit en Marcel dit nog min of meer tegen elkaar kunnen wegstrepen bij een gezamenlijke aangifte als ze elkaar als fiscaalpartners aanwijzen. Maar na het jaar van scheiden is dit niet meer mogelijk.
Alimentatie
Daar Marcel veel minder verdient dan Birgit ondersteunt Birgit hem om in zijn levensonderhoud te voorzien. Zij denkt dat zij deze bedragen kan aftrekken van de belasting als zijnde partneralimentatie. Hier komt zij van een koude kermis thuis. De voorwaarden om partneralimentatie af te kunnen trekken zijn tweeledig. Allereerst moet er een gewezen echtgenoot zijn, dat wil zeggen: de scheiding moet zijn uitgesproken. Daarnaast moet er een grond zijn waarop partneralimentatie wordt betaald. Dit wil zeggen dat het als een afspraak moet zijn opgenomen in een scheidingsconvenant. En dat laatste is niet het geval.
De meerwaarde van een professional
Mijn hart huilt en ik voel mij wanhopig. Natuurlijk is het fantastisch dat er lotgenotengroepen bestaan. Heerlijk om je niet “alleen” te weten.
Maar als ik dan zie welke onhandige adviezen er gegeven worden en met welke verstrekkende gevolgen dan wil ik het uitschreeuwen: “Ga naar een professional! Het is geen zak aardappelen dat je koopt!”. Het gaat om je toekomst, om je kinderen, om je financiën.
En ja er zijn veel verschillende professionals. Soms kun je door de bomen het bos niet meer zien. En bij wie moet je dan terecht. Maar geen één situatie is hetzelfde. Jouw scheiding is niet hetzelfde als die van je vriendin of buurman of van die vreemde op Facebook.
Heb je een eigen huis, zoek een professional die alle fiscale valkuilen rondom een eigen huis bij scheiding weet. En nee dit is niet de hypotheekverstrekker, maar een financieel echtscheidingsadviseur. Heb je een eigen bedrijf, zoek een specialist die hier verstand van heeft. Heb je kinderen, ga naar een scheidingsbegeleider die een echt goed ouderschapsplan kan opstellen.
Om je een indruk te geven: die van mij is meestal rond de 16 tot 20 A4-tjes lang. Wil je vriendschappelijk met de andere ouder van je kind om blijven gaan, ga met een scheidingscoach aan de gang om je eigen scheidingsleed een plek te geven. En ja, er hangt ogenschijnlijk een hoger prijskaartje aan een specialist. Maar ik garandeer je dat jouw kosten veel hoger kunnen uitvallen als je scheiding niet goed geregeld wordt.
Ze noemen vechtscheidingen tegenwoordig complexe scheidingen. Volgens mij zijn alle scheidingen complex. Er komt namelijk altijd ongelooflijk veel bij kijken. En daarom hebben ouders ook begeleiders nodig die van alle markten thuis zijn. Die hebben doorgestudeerd na het behalen van hun begeleidersdiploma. Zelf ben ik MfN-geregistreerd familiemediator maar ook onder andere financieel echtscheidingsadviseur, scheidingscoach, puber- en kindercoach, en stiefcoach etcetera. In dit vak blijf je studeren om de ouders zo goed mogelijk te helpen.
Zit je zelf in een scheidingssituatie en wil jij niet in de valkuilen vallen waar Birgit en Marcel ingedonderd zijn? Neem gerust contact met mij of een andere professional op. Verifieer wel even of deze professional de expertise heeft die jij nodig hebt.
Renata Vermeulen
Financieel scheidingsmediator en scheidingscoach
Auteur van het boek: In 10 stappen klaar met je ex
06-41177954
Bekijk ook de andere blogs en vlogs van Renata.
REAGEER OP DEZE BLOG