Mijn ex vertelt de kinderen leugens over mij. Ik voel me zo machteloos.

Je hoeft er maar een blog, boek of magazine over scheiding bij te pakken en je leest hoe belangrijk het is dat ouders na scheiding normaal tegen elkaar doen waar de kinderen bij zijn. Met adviezen als: “Spreek nooit kwaad over de andere ouder” of “Doe vriendelijk tegen elkaar tijdens de wissels.” Maar wat nou als jij heel graag normaal wilt doen maar je ex-partner geeft geen centimeter mee? Wat nou als jij alsmaar braaf neutraal en kalm blijft, maar je ex-partner jou keer op keer in kwaad daglicht zet bij de kinderen? Bijvoorbeeld door over je te klagen of leugens over jou te vertellen. Of de kinderen blijven vertellen dat jij nog wel bij hem of haar terug zal komen.

Als ouders mij over zulke situaties vertellen dan komt één zin heel vaak terug: “Ik voel me zo ont-zet-tend machteloos.”Logisch, want je kunt de ander immers niet veranderen. Je hebt geen grip op zijn of haar gedrag. Behalve een gevoel van machteloosheid speelt meestal ook de zorg of het gedrag van de ex-partner de kinderen (blijvend) zal schaden.

Hoe graag we ook zouden willen, we kunnen de ander niet veranderen. Je kunt niet controleren wat de andere ouder tegen jouw kinderen zegt. Je kunt ook niet controleren hoe de ander zijn of haar huishouden regelt of de opvoeding van de kinderen oppakt. Je bent er niet bij en je hebt die touwtjes niet in handen. Het enige waar je daadwerkelijke controle over hebt is jouw eigen gedrag, en hiermee dus je eigen aandeel in alle situaties.

Misschien voelt het niet altijd zo, maar dit stuk controle dat jij hebt is echt van heel veel waarde, al staat de wereld van jouw ex-partner totaal op zijn kop. Hier mag je op vertrouwen. Onderzoek laat zien dat al doet maar een van beide ouders het ‘goed’ (i.e. het bieden van een voorspelbare, warme omgeving, niet kwaad spreken over de ander, etc.), dat dit al helpend is voor de kinderen.

Wat kun jij doen als je ex-partner negatief blijft praten over jou tegen de kinderen?

ØBlijf goed luisteren naar je kinderen

Als je kind thuiskomt met een opmerking als “papa/mama zegt dat jij &$@#/*%…”, reageer dan zo neutraal mogelijk, bijvoorbeeld door simpelweg te herhalen wat je kind net zei. “Dus papa/mama zei tegen jou […]?” Laat je nu niet verleiden om jezelf te verdedigen of uit te leggen, of om te ontploffen of de andere ouder terecht te wijzen. Zeg zoiets als “dat is zeker wel lastig hè voor je om te horen”, en herleid het gesprek zo snel mogelijk naar een ander onderwerp.

ØNeem het op met je ex-partner of een gemeenschappelijke kennis

Koppel terug aan je ex-partner dat jullie kinderen van slag raken van zulke opmerkingen, en dat je wilt dat hij of zij de ontevredenheid direct tegen jou uit. Schakel eventueel de hulp in van een derde persoon, zoals een gemeenschappelijke vriend of kennis of een familielid, die kan helpen de boodschap aan de ander over te brengen.

ØBeperk het contact met je ex-partner

Juist omdat je het gedrag van de ander niet kunt controleren, en jij je wel zorgen maakt over de onvoorspelbaarheid en de negatieve invloed ervan op de kinderen, kan het een goed idee zijn om het contact onderling zoveel mogelijk te vermijden. Heb alleen contact met elkaar in noodgevallen en plan de wissels zo dat je elkaar niet hoeft te treffen, zoals voor en na schooltijd. Een soort van risico management dus.

ØGeef zelf het goede voorbeeld aan je kinderen; keep your calm

Jij kunt je kinderen wel het goede voorbeeld geven. Jij kunt ze de veiligheid bieden door kalm te blijven, door goed naar ze te luisteren, en door altijd neutraal te blijven over de andere ouder. Laat je niet uit de tent lokken. Doe whatever je nodig hebt om (uiterlijk) kalm te blijven waar je kinderen bij zijn.

ØGrote zorgen over de veiligheid van je kinderen?

Baart het gedrag van je ex-partner je zoveel zorgen dat je denkt dat je kinderen in gevaar zijn of dat hun relatie met jou in het gedrang komt? Wacht niet langer en trek aan de bel. Neem bijvoorbeeld contact op met je huisarts. Hij of zij is goed op de hoogte van het zorgnetwerk in jouw regio, ook op het gebied van scheiding.

Door: Karlijn Pieterse, psycholoog en kindercoach na scheiding bij iep coaching in Voorschoten