Een paar maanden terug wordt er laat in de avond gebeld… het is mijn vriendin Sophie… haar vader gaat overlijden, hij heeft uitgezaaid kanker en er is niets meer aan te doen. Ze heeft gemengde gevoelens, lijkt eerst niet bij haar verdriet te kunnen komen. Ze had eigenlijk nog zoveel met hem willen doen en hem beter willen leren kennen. Het heeft niet zo mogen zijn, alle jaren lijken verloren.
“Veertig- plus 10 jaar” zegt ze. “10 jaar was ik toen hij bij ons vertrok. Die 40 jaar staat voor de jaren daarna waarin het niet gelukt is hem echt goed te leren kennen. En nu gaat hij dood, hoe oneerlijk is dat?”
Sophie haar moeder is ook verdrietig. Heeft zij haar kind haar vader ontnomen? De verhalen komen pas jaren later. Tot op de dag van vandaag lijkt haar moeder de scheiding niet te hebben verwerkt, ze is nog steeds boos. “Jouw vader wilde dat je mee op vakantie ging maar ik wilde het niet. Hij had ons immers verlaten voor die andere vrouw, hoe heeft hij het kunnen doen?“ Vader heeft netjes voldaan aan de alimentatie en betaalde de studiekosten van zijn kind. Op latere leeftijd heeft Sophie zelf contact gezocht met haar vader. Helaas blijkt er weinig tijd voor elkaar en heeft hij een nieuw gezin gesticht waardoor zij elkaar maar een enkele keer per jaar zien. Haar vader is in totaal drie keer bij haar thuis geweest toen ze opgroeiende kinderen had. En nu gaat hij dood.
Het intense verdriet komt pas na het overlijden…. Een aantal weken na de begrafenis gaat zij terug naar zijn graf en legt zij 40 rozen neer…
Een waargebeurd, zeer verdrietig verhaal. Er zijn véél meer kinderen waarbij een van de ouders het contact met de andere ouder min of meer belemmert. We spreken dan van ouderonthechting, ook wel Parental Alienation Syndrome (P.A.S.) genoemd. Dit is het proces van verzwakken of verbreken van een voorheen gezonde hechtingsband met een van de ouders ten gunste van de andere ouder.
Inhoud blog
Waarom doen ouders aan ouderonthechting?
Er zijn verschillende redenen waarom de ene ouder de andere buitensluit. Het kan te maken hebben met de eigen jeugdervaringen waardoor de angst ontstaat om het kind te verliezen. Ouderonthechting kan echter ook het gevolg zijn van kwetsuren opgelopen tijdens de scheiding. Zoals zich gekrenkt voelen, boos of jaloers zijn om een nieuwe partner die in beeld is gekomen. Er kan ook rancune bestaan over financiën of materiële zaken.
Waarom wil het onthechte kind de andere ouder niet meer zien?
De ene ouder zorgt dat het kind een negatieve perceptie krijgt door negatief te praten over de andere ouder, medelijden en schuldgevoel op te wekken of het kind van onjuiste informatie voorzien.Frustraties over de andere ouder worden geprojecteerd op het kind.
Het kind gaat uiteindelijk geloven wat de ene ouder zegt over de ander en gaat handelen vanuit de gedachte dat de laatste slecht is. Dit is een coping-mechanisme wat het kind enkel en alleen toepast om te kunnen overleven bij de “goede” ouder. Het lukt het kind dan ook niet meer om anders naar de “slechte” ouder te kijken. Ook kan het kind zich loyaal voelen aan de “goede” ouder omdat deze in praktijk vaak voor hem/haar zorgt.
Doen ouders dit bewust?
Nee, in de meeste gevallen niet. Mensen in scheiding zijn soms volledig “de weg kwijt”. Er is hen veel leed overkomen en hoewel zij denken in het belang van hun kind te handelen, laten zij zich in belangrijke mate door eigen emoties leiden.
Wat betekent dit voor het kind op korte en langere termijn?
De gevolgen voor kinderen die een van hun ouders niet meer zien zijn ernstig. Te denken valt aan psychische en lichamelijke gevolgen. Op korte termijn kan een kind zich meer in zichzelf keren, het kan verdrietig en angstig worden. Ook kan het kind zich juist naar buiten richten en zijn woede gaan afreageren. Schoolprestaties en de algehele ontwikkeling van het kind kunnen achter blijven.
Op latere leeftijd hebben zij vaak weinig zelfvertrouwen en kunnen zij vaak slecht omgaan met relatieproblemen. Ook kunnen zij depressief of angstig worden en liggen vaak problemen met alcohol of drugs op de loer. Tenslotte kunnen schuldgevoelens naar de verstoten ouder ontstaan met alle gevolgen vandien.
Hoe vaak komt het voor?
De Universiteit van Amsterdam en het Centraal Bureau voor de Statistiek brachten in oktober 2018 nieuwe cijfers hierover naar buiten: 1 op de 5 kinderen heeft na een scheiding geen contact meer met vader en 1 op de 20 niet meer met de moeder.
Hoe kan ouderonthechting worden voorkomen?
Primaire gevoelens zoals jaloezie, rancune, haat en boosheid zijn vernietigend voor een goede afwikkeling van de scheiding en een gezonde start van een nieuwe levensfase. In een vroeg stadium van de scheiding is het belangrijk dat ouders hulp krijgen bij het verwerken en neutraliseren van hun emoties. Hierdoor kan een complexe scheiding worden voorkomen en daarmee de kans op onthechting van een van de ouders.
Mijn boodschap:
Besef hoeveel schade je je kind toebrengt door het contact te belemmeren met de andere ouder. Gun je kind die andere ouder en zet je eigen gevoelens ten opzichte van je ex-partner (hoe moeilijk het ook is) opzij. Jij gaat/bent gescheiden! Niet je kind… En bedenk dat een kind het recht heeft om met beide ouders een band op te bouwen en van beide ouders mag houden!
Vind je dit allemaal lastig? Heel begrijpelijk…!
Ervaar je zelf veel spanning en zou je willen leren je emoties te neutraliseren?
Heb je het gevoel dat je kind er veel last van heeft en wil je dit verbeteren?
Ik help je heel graag.
Mireille de Vries
Scheidingscoach en orthopedagoog
06-28215152
www.mireilledevries.nl
Ik - 26 sep 2019
Ik vind het niet fair dat de schuld altijd bij de andere ouder wordt gelegd. Ook het eigen gedrag kan ertoe leiden dat kinderen geen contact meer willen hebben. Zeker als ze al ouder zijn (18+)
Jolande - 27 sep 2019
Zo goed dat er meer aandacht is voor ouderverstoting zodat het brdet bekend raakt. De door projectie overgedragen ontstane onveilge gevoelens voor de afgewezen ouder zijn desastreus voor het geluk van het kind. Intens verdrietig.
Manoniem - 28 sep 2019
Ik heb te maken met 2 soorten ouderverstoting. Kind1 dat niet meer wil, want de ouder deed mijn kind op meerdere manieren pijn. De door mijn kind1 verstoten ouder heeft wraak genomen door kind2 op te zetten tegen mij. Nu zien kind1 en kind2 elkaar ook niet. ?
Ingeborg - 2 okt 2019
Tragisch is dat, maar de “andere” ouder kan ook gedrag vertonen waardoor de kinderen de keuze maken weinig of geen contact te hebben. Hoe triest is het dat er dan gesproken wordt van ouderverstoting door toedoen van de ouder waar zij hun veiligheid borgen ? Die situatie is de mijne, niets wat ik er aan kan doen of beïnvloeden, loop op dun ijs, zeg liever niets dan iets..... het is lastig in vele opzichten en totaal buiten mijn invloedssfeer.
Roos - 2 okt 2019
Wat ik bijzonder vind aan dit verhaal, is dat haar vader daarna totaal 3x bij haar langs is geweest. Als je echt om je kind geeft, doe je meer moeite als vader zijnde. Daar heeft vader zelf invloed op gehad. Laten we in Nederland eerst eens gaan kijken of er sprake is van twee geestelijke gezonde ouders.
Kim - 6 okt 2019
Wat met een Pluspapa die 4,5 jaar voor zoon gezorgd heeft van 2 tot bijna 7 jaar en nu plots wegvalt ? Contact ook bewaren of niet ? Met biologische vader heeft hij wel nog goede band en veel contact ..