Rouwcurve bij een scheiding

Rouwverwerking is de manier waarop iemand na een ingrijpende verdrietige ervaring tot rust probeert te komen. Dit proces kan optreden bij bijvoorbeeld het verlies van een baan of een geliefde. En dus ook tijdens en na een scheiding. Wij leggen hier de nadruk op de rouwcurve bij een scheiding.

De rouwcurve in 5 fasen

De psychiater Elisabeth Kübler-Ross heeft vijf fasen omschreven die de meeste mensen geheel of gedeeltelijk doorlopen om na een traumatische ervaring –en dus ook een scheiding- weer tot rust te komen. Schematisch ziet de rouwcurve er als volgt uit:

 

1. Ontkenning:

In deze fase beschermt de persoon zich door de waarheid geheel af te wijzen. Dit gedrag geeft iemand de gelegenheid om de waarheid gedoseerd tot zich te laten komen. Aan het einde van deze fase gaat de persoon op zoek naar de feiten, de waarheid, de schuldige.

2. Boosheid:

De persoon protesteert tegen de verdrietige ervaring en heeft hierbij veel woede. Vaak richt de woede zich ook (ten onrechte) tegen de brenger van het nieuws. Hierbij komen gedachten naar boven als: “Waarom ik?” of “waarom nu”. Ook spelen gedachten van wraak. Soms probeert men de schuld ook iemand in de schoenen te schuiven. Het is een gezond psychologisch verdedigingsmiddel om de schuld buiten zichzelf te zoeken. Door zich druk te maken over de schuldvraag ontwijkt men ook het gevoel van verlies en verdriet.

3. Onderhandelen en vechten:

Als de verliezer merkt dat protesteren en boosheid niet helpt kan men proberen het verlies te verwerken door zich doelen te stellen of beloften te doen. Ook kan men naar de rechter stappen bij een echtscheiding. Of men kan het recht in eigen hand nemen en een tegenaanval organiseren. Een (ex)geliefde kan men stalken.

4. Depressie:

Als het verdriet niet langer te ontkennen is en protesten, onderhandelingen, tegenaanvallen, etc. niet geholpen hebben, treedt vaak depressie op.

5. Aanvaarding:

Na verloop van tijd ziet de persoon in dat de waarheid niet te bestrijden is en accepteert het verdriet. Iemand die een geliefde heeft verloren kan weer proberen nieuwe contacten te leggen en plannen maken voor een leven zonder de geliefde. Dan ben je aanbeland op het onderste punt van de rouwcurve.

Tijdens de mediationsessies bespreek ik dit met mijn cliënten. Het komt namelijk vaak voor dat beide partijen niet in dezelfde fase zitten. Zo krijgen de partijen begrip voor hun eigen gevoelens maar ook van die van de ander.

Zoals je in de rouwcurve kunt zien, is aanvaarding het moeilijkste proces; je zit dan in het “dal.” Daarna zal het alleen maar beter worden en eindig je zelfs beter dan aan het begin van de scheiding.

Mr. Janneke Mulder