In mijn eerste blog heb ik uitgelegd hoe hechting van een kindje aan zijn ouders werkt. Vaders zijn net zo belangrijk voor het welzijn van kinderen als moeders, maar er is een verschil tussen de wijze waarop een kind zich hecht aan de vader en aan de moeder.
Ik ga hier trouwens voor het gemak uit van een hetero stel: de biologische ouders die allebei in het leven van het kind zijn. Mijn excuses voor alle andere vormen van ouderschap. Natuurlijk kunnen ook andere verzorgers de ouderrol overnemen, 2 vaders, 2 moeders, een ander familielid of zelfs vreemden, maar het verhaal over identiteit blijft hetzelfde.
Wat doet het met een vader als er in de beginjaren een scheiding plaatsvindt of als de vader vanaf het begin in een ander huis woont dan zijn baby? Welke angsten en zorgen kunnen de kop op steken?
Een vader die voor je zorgt
Er zijn twee factoren die vaderschap bepalen en die van invloed zijn op de ontwikkeling van een kind.
De rol die de vader in het leven van het kind speelt
De eerste is de rol die de vader in het leven van een kind speelt: beschikbaar zijn, tijd en aandacht geven en voor je kind zorgen. De mate van verzorging door vaders kan heel erg verschillen. Er zijn vaders die vanaf het begin luiers verschonen, ’s nachts voeden etc., maar er zijn er ook die niet zoveel met dat hele kleine hebben.
Ik heb nogal wat jonge mannen in mijn omgeving horen zeggen “ik kan niet wachten tot ze 2 of 3 is, want dan kan ik er wat mee”. Als je niet het zorgende type bent, bouw je toch vanzelf een band op als je samenwoont, omdat je kind jou regelmatig ziet.
Je vader en je identiteit
Vaders zijn ook belangrijk omdat kinderen zich willen kunnen identificeren met hun ouders. Identiteit is wat lastig uit te leggen, dus ik maak het simpel: behalve dat je twee 2 ouders ‘hebt’, ‘ben’ je ook nog eens een product van twee ouders. Je bestaat genetisch voor de helft uit je vader en voor de andere helft uit je moeder en de daarbij behorende familielijnen.
Je ouders zijn je voorbeeld in het leven. En als je de andere ouder beledigt, beledig je in de ogen van je kind dus niet alleen die ouder, maar ook een deel van haarzelf. Dat gevoel gaat vooral een rol spelen als ouders niet meer bij elkaar zijn.
Scheiding en hechting aan de vader
Als je in de baby/dreumes periode uit elkaar gaat, gebeurt er veel. Hoe jonger het kind en hoe minder je voor hem zorgde, des te groter kan de angst zijn dat je na het uit elkaar gaan geen band op kan bouwen. Kort na de geboorte kent een kind je nauwelijks en vergeet ze je ook weer snel als er niet regelmatig contact is.
Als je kind 1,5 jaar is en je hebt al die tijd samengewoond, is je kindje al veel meer aan je gehecht. Het maakt ook veel uit hoeveel zorgtaken je op je nam: liet je de directe zorg vooral aan de moeder over, dan heeft je baby je ook minder nodig.
Geen kans om een band op te bouwen
Veel vaders met hele kleine kinderen zullen die angst om je kind door een scheiding kwijt te raken herkennen. Dit is een reële angst. Die angst wordt ook gevoed door het nog altijd heersende idee dat moeders vooropgesteld worden in de hulpverlening, rechtbanken en in je directe omgeving.
Als reactie gaan vaders soms hun kind claimen. Er is weinig vertrouwen dat het allemaal vanzelf goed komt en ze eisen uitgebreide omgang met hun baby: “Als ik nu niet alles opeis gaat dat nooit meer gebeuren”.
Moeders voelen zich daar dan weer slecht bij vanwege de fysieke connectie met hun baby en omdat ze bang zijn dat de vaders minder goed in staat zijn om de behoeften van de baby te herkennen. Zij kunnen de baby moeilijk loslaten, raken gestrest en samen belanden de ouders dan in een negatieve spiraal.
In mijn volgende blogs zal ik ingaan op hoe je goede afspraken kunt maken, om die negatieve spiraal voor te zijn of om te draaien.
Marianne Laarakker
Lees ook de andere blogs van Marianne.
REAGEER OP DEZE BLOG