Interview met Dominique Prins, kind van gescheiden ouders

We treffen Dominique Prins op onze, inmiddels vertrouwde, plek in Utrecht, bij Stadskasteel Oudaen. Dominique is journaliste (schrijft onder meer voor AD en schreef voor Libelle en Vriendin) en schrijfster van een boek, dat aardig wat stof heeft doen opwaaien. De cynische titel “De kinderen? … die merken er niets van!” geeft al aan dat het boek een boodschap bevat, die niet voor iedereen prettig is om te horen. Dominique interviewde, als kind van gescheiden ouders, 14 volwassenen over de scheiding van hun ouders en schreef “Het boek dat ze als scheidingskind zelf graag had willen lezen”.

Lekker twee keer Sinterklaas vieren

“Het begon toen ik als journalist de oprichtsters van KIES (Kinderen In Echtscheidings Situatie) interviewde. Dat was nieuw voor mij. De verhalen die zij vertelden over kinderen waren voor mij heel herkenbaar. Ik riep altijd; nee hoor lekker twee keer Sinterklaas vieren en twee keer op vakantie. De dingen die je ook een beetje worden aangepraat. Pas als volwassene denk je; pot verdorie ik ben ook boos! Maar op wie dan? Mijn ouders hebben hun best gedaan en deden het niet expres.”

Kinderen een stem geven

“Als kind ben je bezig met het welzijn van je ouders, ze hebben het al zo lastig. Ouders denken snel; de kinderen merken er niets van. Het belangrijkste dat ik wil uitdragen is dat dát nooit het geval is. Het is geen anti-scheidingsboek, dat is niet reëel in deze tijd. Maar het gemak waarmee mensen nog wel eens kinderen en hun gevoelens over het hoofd zien, daar hoop ik met mijn boek verandering in te brengen. Ik wil kinderen een stem geven.

De boodschap is niet leuk om te horen. Ook voor mijn eigen ouders was het confronterend. Ik was een meegaand meisje. Ik ben er als kind niet zo bewust mee bezig geweest. Ik had wel ingewikkelde gevoelens maar snapte niet waar die vandaan kwamen. Ik had het heel fijn gevonden als iemand eens had doorgevraagd. Als ik de bevestiging had gekregen dat het niet aan mij lag. Dat gebeurt nu, bijvoorbeeld onder invloed van een KIEScoach, eerder. Vanaf het moment dat ik zelf kinderen kreeg keek ik er op een andere manier naar. Zij gingen net zo vanzelfsprekend met hun vader om als met mij. Dat had ik verdorie ook gewild. Niemand heeft iets expres gedaan, mijn ouders hebben alles met de beste bedoelingen gedaan, maar dat neemt mijn verdriet niet weg.

Sinds ik dit boek heb geschreven speelt de scheiding van mijn ouders een minder belangrijke rol. Ik heb mij naar mijn ouders kunnen uiten. Ouders gaan snel in de verdediging waarom ze dingen hebben gedaan. Maar ik wilde mijn ouders geen verwijten maken, daar gaat het niet meer om. Ik vond het prettig om eindelijk te kunnen uitleggen hoe ik het heb ervaren, juist zonder dat zij in de verdediging schoten. Dat is de relatie met mijn ouders ten goede gekomen. Er broedt onderhuids niets meer.”

Soms wordt er te makkelijk gescheiden

“Scheiden is heel normaal tegenwoordig. Ik durf bout te zeggen dat er soms te makkelijk wordt gescheiden, omdat “de vonk weg is”. Ik denk dan; weeg alles af en bedenk wat je overhoop haalt. Zijn er geen andere manieren om het huwelijk te redden? Voor ieder kind is een scheiding een drama. Het vergt moed van ouders om in te zien wat het voor je kind betekent. Ik pretendeer geen oplossing te hebben maar vraag alleen aandacht voor deze kant van het verhaal.

Natuurlijk heeft niemand de garantie dat je huwelijk slaagt, die heb ik zelf ook niet. Maar ik heb wel de hoop, dat als je regelmatig communiceert, je in ieder geval weet wat er leeft.”

Haar eigen verhaal

Over haar eigen ervaring als (enig) kind van gescheiden ouders, wil Dominique het volgende kwijt. “Ik was 4 toen mijn ouders apart gingen wonen en 6 toen ik met mijn moeder naar het westen verhuisde. Mijn moeder heeft nooit lelijke dingen over mijn vader gezegd, dat was heel knap van haar. Zij is opgestapt omdat het echt niet meer ging, maar heeft haar boosheid nooit laten doorschemeren. Het was geen vechtscheiding, maar het contact was minimaal. Om het weekend ging ik naar mijn vader in het oosten van het land. Ik werd ergens centraal in Nederland overgedragen van de ene ouder aan de andere. Vooral op zondagavond vond ik dat zielig voor mijn vader. Bij de een had ik heimwee naar de ander en andersom. Ik vond het heel ingewikkeld. Ik leefde in twee hele aparte werelden. De grote afstand tussen die twee werelden had ook praktische consequenties. Ik kon bijvoorbeeld niet op een sportclub. Daar denken ouders nu meer bij na.”

De verhalen van de geïnterviewden hebben Dominique de bevestiging gegeven; “zie je wel, het lag niet aan mij”. ”Het gaf mij herkenning; dat hebben zij dus ook gehad. Ik ben er ook genuanceerder door gaan denken. Je kunt niet alles op de scheiding gooien. Het heeft op iedereen impact gehad, maar op iedereen op een andere manier. Die inzichten hebben mij geholpen “het echt een plekje te geven”.

Wat wil Dominique bezoekers van Nieuwe Stap meegeven?

“Probeer te leren van onbewust onhandige acties van anderen. Ouders die bijvoorbeeld lelijk spreken over de ander. Dat maakt het voor kinderen heel lastig, zeker als het kind ook op die ander lijkt.

Probeer de slachtofferrol te vermijden, daar hebben kinderen geen boodschap aan. Zoek dan hulp voor jezelf, maar je zult jezelf voor de kinderen bij elkaar moeten rapen.

Erken de gevoelens van je kind. Je hebt al veel aan je hoofd, maar sta er toch bij stil. Zeker makkelijke kinderen laat je snel aan hun lot over. Neem het niet te snel voor waar aan, als je kind zegt dat het goed gaat. Als je het zelf te moeilijk vindt roep dan hulp in van bijvoorbeeld een KIEScoach, een vriendin, opa of oma.

Ik had graag willen horen dat het welzijn van mijn ouders niet mijn verantwoordelijkheid was. Als niemand dat tegen je zegt, dan weet je dat niet. Kinderen willen niets liever dan ouders helpen en braaf zijn. Maar het zijn hun problemen, die hoef jij als kind niet op te lossen. Als jij vandaag bij papa wil zijn mag dat, al is mama verdrietig.”

Scheidingskinderen

De statistieken wijzen uit dat scheidingskinderen zelf een groter risico lopen dat hun relatie strandt. Dat komt volgens Dominique doordat zij, over het algemeen, niet geleerd hebben om conflicten op een andere manier dan door weglopen op te lossen. “Zij hebben niet gezien hoe je in een normale relatie met elkaar omgaat, elkaar complimenten geeft of moeite doet voor elkaar. Als ik iets moet noemen dat de scheiding mij heeft opgeleverd is het mijn bereidheid om in mijn relatie echt mijn best te doen. Huisje, boompje, beestje kan saai zijn, maar ook heerlijk.”

Het boek

Kortom, misschien niet een boek dat je in deze fase graag leest, maar het kan je absoluut helpen je kinderen te steunen. De verhalen van volwassen geworden scheidingskinderen, maken diepe indruk en helpen je wellicht bepaalde valkuilen te vermijden. Of kunnen je doen realiseren, dat je het zo slecht nog niet doet!