Onlangs is het wetsvoorstel voor de Wet pensioenverdeling bij scheiding ingediend. Deze zorgt voor een grondige renovatie van de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (WVPS). Dat de aanpassingen grote gevolgen gaan hebben in de praktijk zal ik hierna uitleggen.
Huidige situatie
Iemand die op dit moment gaat scheiden heeft te maken met de WVPS. Op basis hiervan bestaat recht op verevening van het tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdomspensioen. Verevening betekent dat over en weer aanspraak bestaat op de rechtstreekse uitkering van 50% van elke pensioentermijn. Het blijft dus de pensioenaanspraak van de gerechtigde, die voor 50% wordt uitgekeerd aan de ex-partner. De uitkering stopt na het overlijden van de pensioengerechtigde en na het eerder overlijden van de ex-partner keert de uitvoerder het gehele pensioen weer uit aan de pensioengerechtigde zelf.
Partijen kunnen ervoor kiezen om de pensioenaanspraken van de ex-partner, te weten ouderdomspensioen en het partnerpensioen, middels conversie om te zetten in een eigen pensioenaanspraak. Hierdoor wordt de pensioenband tussen de beide ex-partners verbroken. In de praktijk word van deze mogelijkheid maar zeer beperkt gebruik gemaakt en dit is een van de redenen voor de aanpassing van de wet.
Wetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding 2021
Vanaf 2021 wordt het pensioen bij de scheiding verdeeld middels conversie. De helft van het tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdoms- en partnerpensioen worden omgezet in een eigen pensioenaanspraak voor de ex-partner. Indien de ex-partner binnen zes maanden aangeeft het partnerpensioen te willen behouden, blijft dit buiten de conversie.
In bepaalde specifiek genoemde gevallen wordt er in plaats van conversie toch uitgegaan van verevening. Het gaat dan bijvoorbeeld om buitenlandse pensioenen.
Indien partijen afwijkende afspraken maken dan is de pensioenuitvoerder hieraan gehouden indien deze aan hem worden gemeld binnen zes maanden na de scheiding. Na deze termijn hoeft een uitvoerder de reeds uitgevoerde conversie niet meer terug te draaien.
Onuitvoerbaar
Een van de argumenten voor de wijziging is dat conversie tot op heden weinig wordt toegepast. En de ex-echtgenoten dus tot in lengte van jaren aan elkaar verbonden blijven middels het pensioen. Door de standaard conversie wordt deze verbondenheid verbroken.
Het probleem in de praktijk zit hem in de bepaling dat gewenste afwijkingen binnen zes maanden na de scheiding moeten worden gemeld aan de uitvoerder. Wie denkt er na de scheiding direct aan het pensioen dat op termijn zal worden uitgekeerd. Ik kan me voorstellen dat de gedachten wel ergens anders zijn.
Daarnaast bepalen veel huwelijkse voorwaarden dat het pensioen bij de scheiding verevend zal worden conform de WVPS. De nieuwe afspraken in de huwelijkse voorwaarden zullen moeten behelzen dat conversie is uitgesloten en dat partijen gewoon willen verevenen (of natuurlijk geheel de wet uitsluiten) om conversie in de toekomst te voorkomen. Ik kan me voorstellen dat het notariaat graag behulpzaam is bij het aanpassen van alle huwelijkse voorwaarden. Maar wie denkt hier vandaag de dag aan?
Conclusie
Hoewel het uitgangspunt voor de wetsaanpassing te begrijpen valt en voor veel mensen de conversie prima zal uitpakken, levert de wijze waarop de overheid het wetsvoorstel heeft ingericht in de praktijk problemen op. Zeker als bijvoorbeeld de ex-echtgenoot spoedig na de scheiding overlijdt, de alimentatie wegvalt en het partnerpensioen middels conversie is omgezet in een eigen aanspraak op ouderdomspensioen.
Wie gaat de ex-partner dan aanspreken voor de financiële schade?
Paul van Ravenzwaaij MPLA
JAN© Pensioenadviseurs
Lees ook de andere blogs van Paul.
Petra - 2 dec 2019
Een goede dag , ik heb toch nog een vraag over de oude situatie..bij het regelen van onze scheiding is in het convenant vast gelegd dat we binnen 2 jaar onze pensioenen op de hoogte zouden brengen van de afspraak dat we zouden afzien van de vereffening , nou heb ik dat gedaan , mijn ex dus niet ...onlangs kreeg ik een brief van zijn pensioen verzekeraar dat ik recht zou hebben op een afkoop.. partnerpensioen..toen ik belde en de situatie uitlag vertelde deze meneer mij dat die 2 jaar eigenlijk niks voorstelde ..hij kan nog 1dag voor hij zijn pensioen leeftijd krijg deze afspraak kan in laten gaan ...klop dit verhaal ...hij heb meerdere pensioenen lopen ivm korte werk bij diverse bedrijven ..scheiding en convenant is inmiddels 6 jaar geleden... nogmaals mijn pensioen verzekeraar is wel op tijd ingelicht en alles op papier is geregeld . Ik zou graag een duidelijk antwoord van u willen ...wat als ik wel met de afkoop van de partnerpensioen accoord gaat , wat kunnen dan de gevolgen zijn ...het gaat om 2000 euro bruto . Mvg petra
Nieuwe Stap - 3 dec 2019
Beste Petra, hierbij de reactie van Paul van Ravenzwaaij: De Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (WVPS) ziet in de basis van de verdeling van het ouderdomspensioen. Het betreffende formulier ziet op de rechtstreekse uitbetaling door de pensioenuitvoerder aan de vereveningsgerechtigde. Het partnerpensioen volgt niet uit de WVPS naar uit het pensioenreglement (en de Pensioenwet). De afspraken in het convenant om het pensioen niet te verevenen slaan dus op het ouderdomspensioen en niet op het partnerpensioen. Dat de uitvoerder nu dus begint over het partnerpensioen is correct. Tenzij dit apart benoemd is in het echtscheidingsconvenant bestaat hierop dus gewoon aanspraak en kan dit afgekocht worden. Na de periode van twee jaar is de pensioenuitvoerder feitelijk geen partij meer bij de verevening van het ouderdomspensioen en keert het gewoon aan de pensioengerechtigde uit. Deze moet in eerste aanleg een gedeelte doorbetalen aan de vereveningsgerechtigde maar zal dit in dit geval niet doen omdat hierover andere afspraken zijn gemaakt. Het niet tijdig melden van de afwijkende afspraken is dus niet een probleem en verder kunnen de gemaakte afspraken altijd nog aan de pensioenuitvoerder gemeld worden met het verzoek hieraan te voldoen. Wettelijk is hij hiertoe dan niet verplicht. De afkoop van het partnerpensioen betekent dat alle toekomstige uitkeringen ineens worden betaald. Geen maandelijks inkomen dus maar een eenmalig bedrag. Mogelijk heeft de afkoop een fiscaal nadeel (bedrag ineens en niet in termijnen en de uitkering voor AOW en niet erna) maar dat hangt van alle andere feiten af. Hierover is dus geen advies te geven zonder alle feiten te weten.
Dirk-Jan van den Berg - 3 dec 2019
Een goede Register Mediator zorgt voor de juiste verwoording in het Convenant en de invulling, ondertekening en verzending van de juiste papieren. De 6 maanden zijn voor mijn klanten geen probleem.