Scheiden en een koopwoning? Deze belastingzaken moet je regelen

Jaarlijks gaan veel stellen uit elkaar die samen een koopwoning hebben. Volgens de vereniging Familie- en erfrecht Advocaten en Scheidingsmediators (vFAS) blijkt dat de financiële afhandeling van de koopwoning de grootste zorgenpost is. Onder scheiders leven veel vragen: wie blijft in het huis wonen en wat zijn de financiële gevolgen daarvan? Hoe zit het met de hypotheekrenteaftrek? En met toeslagen? Daarom beantwoordt de Belastingdienst in dit artikel veelgestelde belastingvragen van scheiders met een koopwoning.

Veel stellen die scheiden of uit elkaar gaan, hebben moeite om hun belastingzaken te regelen. De Belastingdienst voert daarom de campagne ‘Wilt u verder, maar niet met elkaar’ om hen hierbij te helpen. Zo zet je met de persoonlijke scheiden-checklist duidelijk op een rij aan welke belastingen en toeslagen je moet denken. Ook voor scheiders die samen een koopwoning hadden of hebben. De Belastingdienst geeft antwoord op vijf veelgestelde vragen over dit onderwerp.

Hoe zit het met de voorlopige aanslag en toeslagen?

Een scheiding zorgt vaak voor een verandering in je financiële situatie. Het is daarom verstandig je voorlopige aanslag aan te passen. Veel mensen krijgen bijvoorbeeld maandelijks een deel van de hypotheekrenteaftrek terug. Of je gaat partneralimentatie betalen of ontvangen. Geef wijzigingen in je voorlopige aanslag zo snel mogelijk door. Hoe? In vier stappen pas je zelf je voorlopige aanslag online aan.

Hetzelfde geldt voor de toeslagen die je ontvangt. Veranderingen in je financiële situatie geef je door via Mijn toeslagen. Check ook of je (nog) recht hebt op toeslagen. Je kunt nieuwe toeslagen aanvragen zodra je geen toeslagpartner meer bent met je ex-partner.

Wat mag ik als hypotheekrente aftrekken?

De hypotheekrente als aftrekpost is iets wat bij gescheiden stellen vaak fout gaat in de belastingaangifte. Wie de hypotheekrente mag aftrekken én welk bedrag precies is afhankelijk van meerdere factoren. Zoals van wie de woning is en op wiens naam de hypotheek staat, wie in de woning blijft wonen en welke afspraken daarover zijn gemaakt. Ben jij degene die in de woning blijft wonen, maar is het huis van jullie beiden? Dan gelden er andere regels dan wanneer je in het huis blijft wonen en de woning volledig op naam van je ex-partner staat. Het komt ook voor dat de ene ex-partner de ander uitkoopt of dat je de woning samen verkoopt.

Het is verstandig om goed na te gaan welke situatie op jou van toepassing is.

Moet ik het eigenwoningforfait opgeven?

Het eigenwoningforfait is een bedrag dat de Belastingdienst in de online aangifte bij je inkomen optelt. Het is een percentage van de WOZ-waarde van je woning.

Ben je (deels) eigenaar van de woning en woon je zelf in de woning? Of ben je (deels) eigenaar van de woning en woont je ex-partner nog in de woning terwijl je minder dan twee jaar geleden uit deze woning bent vertrokken? Dan geef je het eigenwoningforfait over jouw aandeel in de woning op in de online aangifte. Check goed welke situatie van toepassing is.

Moet ik de financiële afspraken vast (laten) leggen?

Uit onderzoek van vFAS blijkt dat ex-partners die bij de scheiding onderling goede financiële afspraken maakten, met een beter gevoel terugkijken op de scheiding dan ex-partners die dat niet deden. Ook zijn zij positiever over hun huidige financiële situatie. Afspraken vastleggen is niet verplicht, maar wel aan te raden. Bijvoorbeeld in een echtscheidingsconvenant.

Sta bij het maken van afspraken over de woning óók stil bij de gevolgen van die afspraken voor je belastingen en toeslagen. Denk bijvoorbeeld aan de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait.

Moet ik samen of apart belastingaangifte doen?

Vaak gaan mensen in de loop van een jaar uit elkaar. Je kunt ervoor kiezen om dat hele jaar nog als fiscaal partners belastingaangifte te doen. Dat heeft als voordeel dat je de inkomsten en aftrekposten nog een laatste keer gunstig kunt verdelen. Iedere verdeling mag, zolang het totaal uitkomt op 100%. Houd er wel rekening mee dat de verdeling van het vermogen en de aftrekposten invloed kan hebben op de hoogte van de toeslagen en andere inkomensafhankelijke regelingen.

Besluit je het jaar van de scheiding nog fiscaal partners te blijven? Dan is het raadzaam om samen digitaal belastingaangifte te doen. Zo voorkom je dat je iets vergeet in te vullen of de gegevens van bijvoorbeeld je ex-partner onjuist invult. De meeste gegevens van jullie beiden zijn namelijk al bekend in de online aangifte. Denk aan gegevens over de woning, de hypotheek en spaartegoeden.

Lukt het niet om samen aangifte te doen terwijl je wel fiscaal partners bent? Geen probleem, dan kan je ook alleen aangifte doen. Je hebt dan nog wel de inkomensgegevens en aftrekposten van je ex-partner nodig.

Kies je ervoor om niet als fiscaal partners belastingaangifte te doen? Dan kun je de aangifte gewoon alleen doen. Let wel op: de inkomsten en aftrekposten kun je in dat geval niet meer verdelen.

Scheiden-checklist

Wil je een overzicht van wat je moet regelen voor je belastingen en toeslagen? Maak jouw persoonlijke scheiden-checklist op belastingdienst.nl/scheiden.