Kerst voor scheidingskinderen een hele puzzel

Nog even en het is weer kerstmis. Het kan je moeilijk ontgaan: de supermarkten puilen uit van prachtige kant-en-klare gerechten waarmee je een prachtig diner te voorschijn kunt toveren. In de bladen zie je gelukkige extended families – compleet met grijzende, maar o zo elegante opa’s en oma’s, vrolijke kleinkinderen en gelukkige papa’s, mama’s, ooms en tantes, goede vrienden en vriendinnen (denk ik) – die allemaal relaxt aan de kerstdis schuiven. En ook vanuit de etalages fonkelt het kerst-geluk je tegemoet. De mooiste tijd van het jaar…

Voor mij en vele anderen ligt dat alleen net even lastiger. Scheidingskinderen moeten hun tijd verdelen tussen niet alleen hun schoonfamilie en hun eigen ouders: nee, die ouders wonen allang niet meer bij elkaar. Dus wordt het een dagje vader én een dagje moeder. Met bijbehorend kerstdiner en cadeautjes. Met nieuwe partners, die ook weer aanhang hebben. Die allemaal op zich best aardig zijn, maar natuurlijk niet ‘echt’ familie… En met een beetje pech is het bij hun schoonfamilie net zo ingewikkeld. Zo wordt kerst in plaats van ongedwongen gezellig eigenlijk best een behoorlijke opgave… Een puzzel die bijna niet te leggen is.

Mijn kinderen zijn bepaald niet alleen. Onlangs heb ik met een natte vinger uitgerekend dat er in ons land zo ongeveer een miljoen volwassen mensen gescheiden ouders hebben. Een indrukwekkend cijfer: maar écht, het moet aardig kloppen. Pakweg 70.000 kinderen hebben tegenwoordig jaarlijks te maken met een scheiding en zelfs als je in aanmerking neemt dat er vroeger minder stellen uit elkaar gingen, dan is een dergelijke aanname wel degelijk realistisch. En dat betekent dat heel veel mensen met kerst en alle andere feestdagen die ingewikkelde puzzel moeten leggen.

Als scheidingsmediator, pedagoog en KIES-coach houd ik me dagelijks bezig met de effecten van een scheiding op het leven van kinderen. Die zijn niet gering. En juist daardoor ben ik me ook gaan afvragen hoezeer die effecten zouden doorwerken in het latere leven. Jaren na de scheiding. Of ze het dan nog zo moeilijk zouden hebben… Inmiddels kan ik daar antwoord op geven. Een volmondig ‘ja’. Want op mijn oproep om mee te werken aan mijn nieuwe boek ‘Hun scheiding, mijn leven’, waarin volwassen kinderen zouden kunnen vertellen over de scheiding van hun ouders – vaak al tientallen jaren geleden – kreeg ik honderden reacties. De allermooiste en meest indringende ervan heb ik mogen optekenen. Ik werd er stil van. En ik voelde me als gescheiden moeder met terugwerkende kracht nóg schuldiger ten opzichte van mijn kinderen. Wat heb ik ze destijds allemaal aangedaan…? En hoezeer hebben zij nog dagelijks te maken met mijn keuzes? Hoe dramatisch is hun verhaal?

Ik heb me wel één ding voorgenomen: ik ga het mijn scheidingskinderen makkelijker maken. Zij hoeven zich niet in allerlei bochten te wringen om hun vader en mij te pleasen. Iets wat heel veel lotgenoten nog altijd doen. Mijn kinderen mogen met de feestdagen echt doen wat ze zelf willen. Ik organiseer met mijn nieuwe liefde een kerstdiner waar iedereen – kinderen, stiefkinderen, vrienden en familie – welkom zijn. Maar alleen als dat in hun eigen puzzel past. Lukt het niet om te komen, dan niet. Dan houden ze mijn beste wensen tegoed en blijven de cadeautjes op ze wachten. En wordt kerstmis ook voor hen misschien het mooiste feest van het jaar.

Yolande de Best