Inhoud blog
De brief die ik vroeger, als kind van gescheiden ouders, niet kon schrijven.
Lieve mama,
Papa wilde scheiden, maar die verandering is helemaal niet goed voor ons, dat zeg niet alleen jij maar ook mensen om ons heen. Papa’s en mama’s mogen niet scheiden, dat is slecht voor kinderen. Maar papa heeft het gewoon gedaan. Je bent er verdrietig en boos over. Ik hoor je praten met vriendinnen aan de keukentafel en aan de telefoon over hoe erg het allemaal is, dat papa veel te snel gaat en hoeveel pijn jou dat doet. We zijn papa aan het kwijtraken, hij is zichzelf niet meer. Je vertelt ons dat dat is wat er gebeurt.
Wantrouwen
Soms ga ik kijken naar papa zoals jij naar papa kijkt: vol wantrouwen, verdriet en woede. Je leert mij onbewust dat ik papa’s gedrag zo moet interpreteren, je doet het aan me voor dat ik zo naar papa kan kijken. Ik voel hoe gebroken je je voelt door papa en heb dan moeite te voelen dat papa ook lief is. Ik rij met een knoop in mijn maag met papa mee als hij ons komt halen. Jij blijft dan alleen achter, terwijl je het juist zo moeilijk vindt om alleen te zijn. Als papa niet wilde scheiden, dan hadden we deze problemen niet gehad. Dan was papa er nog om voor jou te zorgen.
Je bent mijn fundament
Lieve mama, ik weet niet hoe ik de scheiding aankan als jij me laat voelen dat jij de scheiding ook niet aankan. Jij bent mijn fundament, als jij wegvalt kan ik het ook niet meer aan. Ik heb je nodig. Ik heb het nodig dat je voor jezelf zorgt en volwassenen om je heen verzamelt die je kunnen helpen met moeilijke gevoelens. Als je jouw pijn met mij deelt wil ik voor je zorgen, maar die verantwoordelijkheid is te groot voor mij. Dan blijf ik met jouw pijn bezig in mijn hoofd en stel ik mijn eigen gevoelens uit. Dan voel ik veel te laat wat het met mij doet. Ik houd nog steeds van je, ik wil dat je dat weet. Maar ik hoop wel dat je probeert te begrijpen hoe zwaar en onmogelijk die last is voor mij.
Niet alleen
Mama, je bent niet alleen. Heel veel gescheiden ouders willen eigenlijk niet scheiden of voelen op een andere manier zoveel onrecht dat ze dat bewust of onbewust aan hun kinderen laten voelen. Ik hoop dat je werkt aan het accepteren dat het over is tussen papa en jou, en dat je aan mij vertelt dat het goed is zo. Dat jij de scheiding accepteert zodat ik de scheiding ook mag accepteren. Ik hoop dat jullie elkaar de ruimte geven jullie levens apart van elkaar weer op te bouwen, zoals jullie dat zelf willen. Als jullie elkaar niet loslaten, dan blijft het crisis en sta ik machteloos aan de zijlijn toe te kijken wat jullie elkaar aandoen, af te wachten wat er nog meer gaat komen en waar het eindigt. Ik wil dat er rust komt, voor jullie in jullie eigen leven en daarmee voor ons.
Je bent een kind, ik wil je er niet mee belasten
Ik hoop dat je tegen mij zegt: ‘Ik ben soms verdrietig, ik probeer je er niet mee te belasten, maar ik weet ook dat je dat wel ziet. Ik moet eraan wennen om weer alleen te zijn, dat vind ik soms lastig. Dan is het heel normaal dat iemand verdrietig is, je hoeft je daarover geen zorgen te maken, want dat komt wel weer goed. En als dat mij toch niet zo goed lukt dan ga ik er hulp voor zoeken. Zo is er iemand anders die voor mij zorgt en haal ik die zorgen bij jou weg. Ik ga geen details met je delen over de scheiding, want dat is tussen je vader en mij. Als je me ernaar vraagt begrens ik jou daarin en wijs ik je erop dat je vader en ik volwassenen zijn die dat zelf oplossen.
Ondertussen luister ik naar jou hoe het voor jou is en help ik jou om je zowel bij mij als bij je vader fijn te voelen. Als je iets moeilijk vindt bij je vader dan moedig ik je aan om met hem te gaan praten en het samen met hem op te lossen. Papa en ik houden van jou, wij allebei. De scheiding heeft daar niks aan veranderd.’
Vertrouwen
Mama, als jij voor je eigen pijn zorgt om zo voor mijn pijn te kunnen zorgen, dan geef je me heel veel waardevols in een scheiding. Dan leer je me hoe ik vertrouwen kan hebben in mijzelf, in anderen, en in het leven dat voor mij ligt. Dan maak je de scheiding voor mij zoveel lichter.
Liefs,
Iris
Iris (31) heeft als kind drie scheidingen meegemaakt en is nu de ‘vriendin van papa’. Zij heeft de opvatting dat een scheiding – waarbij het contact met beide ouders blijft bestaan – op de lange termijn niet automatisch leidt tot schade voor kinderen. De hardnekkige problemen zitten in hoe de betrokkenen omgaan met de scheiding. En dat is best wel ingewikkeld.
Belangrijk: haar blogs zijn een mengeling van eigen ervaringen en ervaringen met haar gedeeld door anderen en verwijzen niet één-op-één naar mensen uit haar eigen omgeving.
nikkie - 20 sep 2019
Ik vind de brief verwarrend, het lijkt vanuit een kind geschreven maar er worden teveel "volwassen" woorden gebruikt in de tekst die een kind niet zal gebruiken. Hierdoor vind ik de boodschap eigenlijk verloren gaan. Waar ik direct aan moest denken was een heel mooi en krachtig lied van Kelly Clarkson- Because of me. Zij schreef dit lied zelf toen ze 16 was over de scheiding van haar ouders toen zij 6 was. De combinatie van haar stem, de tekst en de officiele video waarin haar verhaal zo mooi verbeeld is maken dit een kippenvel lied met een boodschap die raakt en naar mijn idee zouden mediators/advocaten dit lied moeten adviseren bij scheidingen.
Nieuwe Stap - 21 sep 2019
Hi Nikkie, ik heb de link er even bij gezet. Mooi! Iris schrijft de brief ook als volwassene omdat zij het als kind niet kon.
nikkie - 26 sep 2019
Nieuwe stap die link doet het niet. Ik weet niet of ik een link kan plaatsen maar ik heb hem van youtube. https://www.youtube.com/watch?v=Ra-Om7UMSJc
Nieuwe Stap - 30 sep 2019
Thnx!
Irene. - 26 sep 2019
Je neemt je moeder haar verdriet, onmacht en onzekerheid kwalijk en schrijft als volwassene daar een brief over. Moest je perse haar gesprekken met vriendinnen afluisteren? Had je dat niet gedaan, was je veel verdriet bespaard gebleven. Natuurlijk is scheiden in goed overleg het beste, maar in heel veel gevallen niet mogelijk. Denk bv aan echtscheidingen als gevolg van een midlife. Ik vind jouw brief goed om te lezen, maar ik zou hem symbolisch verbranden, zodat je daar niemand pijn mee kan doen. Geef je die brief aan je moeder, dan zou ik dat als een daad van oudermishandeling bestempelen.
Iris - 26 sep 2019
Pittige interpretatie. Ik stel een alternatieve interpretatie voor: je houd naar de maan en terug van je moeder. Mama die zich verdrietig en onmachtig voelt door de scheiding wil eigenlijk ook dolgraag contact en wil graag haar verdriet en onmacht delen, het liefst met papa. Maar die is er niet en dan deelt ze het met jou. Ze wil zich begrepen voelen en gezien worden. Compassie voor je moeder kan daarin ook overheersen en dat probeer ik in deze brief uit te stralen, ik hoop dat dat alsnog over kan komen bij dezen. Haar pijn doet jou pijn en maakt je onmachtig voelen als kind. Je wilt je mama gelukkig zien, maar je bent niet bij machte om dat voor elkaar te krijgen. En dat verdriet en die onmacht die jou dat geeft (primair ontstaan uit liefde voor je moeder) wil je delen, net zoals mama dat ook wil delen. Mama is alleen volwassen. Je als kind afsluiten van mama's verdriet is wel wat veel gevraagd van een kind, daar kun je kinderen best een beetje bij helpen. (Dit is overigens niet één-op-één mijn eigen moeder, maar een combinatie van verschillende verhalen.)
Iolanda - 26 sep 2019
Een heldere, liefdevolle brief. Als kind van gescheiden ouders en als gescheiden moeder herken ik hier veel in. Dank je wel.
Karin - 27 sep 2019
Wat een oprechte en liefdevolle brief, Iris, zowel naar jezelf, als naar je moeder. Heel begrijpelijk dat je er behoefte aan hebt dat jouw kant van die ervaring ook gehoord wordt. Ik lees de compassie voor je moeder, maar ook de boodschap van wat jij gemist hebt: de veiligheid en ruimte om als kind je eigen emoties over de scheiding te verwerken, in plaats van je verantwoordelijk te voelen voor die van je moeder (kinderen trekken van nature die verantwoordelijkheid naar zich toe, en moeten daar inderdaad door de volwassenen tegen beschermd worden). Jouw beschrijving van hoe je gewild had dat je moeder ermee om had gegaan, klinkt emotioneel volwassen en gezond. Als recent gescheiden moeder, is het tegelijkertijd een bevestiging van hoe ik het probeer aan te pakken, en een herinnering om de boodschap die ik mijn kind wil meegeven hierover, expliciet te maken. Dankjewel voor het delen ??
Roos - 27 sep 2019
Dag Irene, Heb jij zo'n situatie als kind wel meegemaakt? Je reactie komt mij namelijk een beetje over als die van iemand die zelf door een scheiding is gegaan, maar niet de ervaring heeft vanuit het perspectief van een kind. Ik denk dat je een denkfout maakt. Je stelt eigenlijk dat de schrijfster van de brief meer verantwoordelijk is dan de ouder die verdriet, onmacht en onzekerheid voelt en dat zij als kind dan maar niet die gesprekken had moeten afluisteren. Oftewel, je zegt feitelijk, onder bepaalde omstandigheden staat een ouder wel in z'n recht soms niet te verantwoordelijk te kunnen handelen, maar een kind zou wel moeten weten wat verantwoordelijk gedrag is. Vervolgens stel je dat een verantwoordelijkheid dragend persoon aan te spreken op de verantwoordelijkheden die deze niet heeft genomen oudermishandeling is. Nee dat is het niet, bovendien is dit ook een goed geschreven brief, het maakt duidelijk waarin de ander onjuist heeft gehandeld zonder dat er een verwijtende of aanvallende toon in zit. En de schrijfster heeft dat recht, want wat hier in deze brief aan de orde wordt gesteld is oudervervreemding en parentificatie, wat beiden tegenwoordig gelden als kindermishandeling. Een ouder aanspreken op kindermishandeling bestempelen als ouderenmishandeling is echt de omgekeerde wereld. Oudervervreemding houdt in dat een ouder naar het kind toe negatief is over de andere ouder, waardoor bij het kind een loyaliteitsconflict ontstaat, die langdurig en geregeld ook permanent de relatie met de ouder kan ontwrichten. Terwijl elk kind recht heeft op een vader en een moeder, dat recht wordt het kind hier ontnomen. Wanneer de ouder dingen met een kind deelt die eigenlijk volwassenen zaken zijn en de ouder blijk geeft van niet bij machte te zijn met de situatie om te gaan, dan gaat een kind de zorg over de ouder nemen, het kind wordt daarmee belast met iets wat voor een kind veel te groot en te zwaar is om te dragen en hierdoor later ernstig in de problemen kan komen omdat het niet goed geleerd heeft gezonde grenzen te kunnen stellen, waardoor op volwassen leeftijd men zichzelf blijft wegcijferen voor de ander en uiteindelijk zo burn out achtige klachten gaan ontstaan. Kinderen dragen levenslang de gevolgen van ouders die handelen op deze wijze en ontnemen daarmee ook het kind de kans op zelf gezonde relaties aan te kunnen gaan met anderen. En vaak is ook de verstandhouding met de ouders hierdoor ernstig ontwricht of zelfs afwezig. Verdriet, onmacht en onzekerheid voelen staat in geen verhouding tot door het leven te moeten gaan zonder stabiele, veilige relaties. Men heeft niet de sterke, betrouwbare ouderrelatie om op terug te vallen, men zit in een ongezonde relatie en vaak zie je dit ook in de vrienden die men kiest terug. Kortom, je eindigt met lege handen en dat is een bittere pil om te moeten slikken. Als kind ben je niet bij machte om dit te voorkomen, dat was namelijk de taak van de ouder. Gelukkig is men hier tegenwoordig allemaal een stuk bewuster van, maar een hele generatie kinderen met ouders die in de jaren 90 uit elkaar gingen, dragen hier nu dagelijks de littekens van mee. Ik vind het niet goed dat je het niet goed overleg scheiden in sommige gevallen verdedigt. Midlifecrisis of niet, je draagt een verantwoordelijkheid die je als ouder nu eenmaal bent aangegaan, het kind is een product van de verantwoordelijkheid die men is aangegaan en is dus nergens een verantwoordelijke partij in deze, maar wel degene bij wie de klappen het meeste aankomen. Volwassenen lijken soms wat moeite te hebben met zich te realiseren wat de belevingswereld van een kind is. Als de volwassene het al niet aankan, hoe kun je dat dan wel verwachten van een kind? Wat jij hier doet is vergelijkbaar met het slachtoffer van verkrachting de schuld te geven verkracht te zijn (vanwege kleding, late tijdstip, verkeerde plek etc). Maar het slachtoffer, of dit nu een kind is of iemand die verkracht is, is niet verantwoordelijk te stellen voor het handelen van de ander. En of je inmiddels volwassen bent of niet, verandert niets aan als kind slachtoffer te zijn geweest van mishandeling. Als kind kun je je niet weren, pas als volwassene heb je de vermogens dat wel te kunnen doen, maar jij zegt eigenlijk, tja vette pech, nu je volwassen bent mag je niets erover zeggen, want dat is mishandeling. Dat klopt niet.
Miranda - 29 sep 2019
Ik vind het een mooi verhaal toch gezien vanuit de ogen van een kind. Ik ben de gescheiden moeder die toen verdriet had maar idd wel accepteerde dat het was zoals het was. Je kan iemand niet verplichten om van je te houden . Mijn doel en verantwoordelijkheid is mijn zoon., zijn geluk staat voorop. Hij zag mijn verdriet soms, waarin ik hem ook uitlegde dat dat normaal is. Dat ik het verdriet een plekje moest geven maar dat dat ook overging en vooral dat hij ook dat verdriet mocht voelen. Ik heb goed contact met zijn vader al is het zeker niet altijd gemakkelijk maar ik weet waar ik het voor doe.. Dit verhaal geeft me eens te weer het gevoel dat ik op de goede weg zit. Dank je wel hiervoor. Ik kan nooit volledig begrijpen hoe het voor hem is, ik.kan me wel inleven in hem. Jij hebt me laten zien hoe het is in de ogen van het kind van gescheiden ouders. Nu twee jaar later zijn we allemaal een stuk gelukkiger. En heb ik weer een vriend. Die goed met hem overweg kan en ook rekening houdt met zijn vader en respect toont naar hem Mijn enigste zorg is de vriendin van zijn vader. Zij was er al toen het bij ons fout liep en heeft openlijk toegegeven dat zij niet van kinderen houdt maar dat is aan zijn vader, niet aan mij. Ondertussen houd ik het welzijn van mijn zoon scherp in de gaten. Amders spring ik wel in en ga praten met zijn vader.