Lijfrentepolis en scheiding. Wat zijn de mogelijkheden?

Lijfrentepolis en scheiding. Wat zijn de mogelijkheden?

De vraag:

Mijn vrouw en ik gaan scheiden en mijn vrouw wil afzien van aanspraak op mijn lijfrentepolis.

Dit willen wij vastgelegd hebben in het echtscheidings convenant.

Nu zegt mijn accountant dat hierover geen schenkingsbelasting betaald hoeft te worden omdat deze bij uitbetaling over een aantal jaren belast word.

De mediator zegt dat er wel schenkingsbelasting betaald moet worden.

Kunt U mij hier een antwoord op geven?

Het antwoord:

Als u getrouwd bent in gemeenschap van goederen en er moet bij echtscheiding een boedel verdeeld worden, dan is de verdeling van de lijfrentepolissen niet het makkelijkste vermogensbestanddeel dat verdeeld dient te worden. Het kent een hele rits haken en ogen, omdat er niet alleen huwelijksvermogensrechtelijke aspecten spelen maar ook verschillende belastingrechtelijke aspecten.

Het begint al bij de mogelijkheid om de betaalde premies en/of inleg van de lijfrentepolis af te trekken van uw inkomen bij de inkomstenbelasting. Dit leidt er onder andere toe dat de uiteindelijke uitkering van de lijfrente belast wordt als inkomen. Tussentijdse verdeling en/of toedeling verandert de verhoudingen weer, omdat beide echtgenoten in beginsel recht hebben op de helft van de waarde van de lijfrentepolis. Wat voor u fiscaal voordeliger is ligt aan de specifieke omstandigheden van het geval. Het is dus essentieel dat u goede afspraken weet te maken bij echtscheiding en u deze afspraken zorgvuldig laat vastleggen in een echtscheidingsconvenant.

Verdeling van de lijfrente

Het is vanzelfsprekend dat u denkt aan verdeling van de lijfrentepolissen bij echtscheiding. Immers hebben beide echtgenoten recht op de helft van de uitkering indien er sprake is van gemeenschap van goederen.

Overdracht

Dit betekent dat er een overdracht van de polis dient plaats te vinden. De verdeling zou op meerdere manieren kunnen plaatsvinden. De eerste mogelijkheid is het in tweeën splitsen van de polis, waarbij er geen contanten vrijkomen. Wat er dan gebeurt is dat na de verdeling voortaan twee aparte polissen voor beide echtgenoten bestaan. Twee voorwaarden hiervoor zijn dat de echtgenoten daadwerkelijk een gelijke waarde aan lijfrente ontvangen en dat ze beiden binnenlands belastingplichtig zijn. Indien de verdeling op deze manier geschied verbindt de fiscus geen nadere gevolgen aan de verdeling en vindt er geen belastingheffing plaats.

Een andere mogelijkheid is om de lijfrenteverzekering te beëindigen of op te heffen. Dit wordt ook wel het afkopen van de lijfrentepolis genoemd. Afhankelijk van de polisvoorwaarden keert de verzekeraar vervolgens een bepaalde opgebouwde (contante) waarde uit die bij helfte verdeeld dient te worden. Omdat het gaat om een daadwerkelijke uitkering dient er wel in één keer inkomstenbelasting te worden betaald over deze uitkering. Daarnaast dient er een boete van 20% aan revisierente betaald te worden omdat de polis vroegtijdig is afgekocht. Het voordeel van deze methode is dat u daadwerkelijk direct kunt beschikken over een contant geldbedrag. Fiscaaltechnisch is dit echter vaak niet de meest voordelige methode.

Verrekening / toedeling van de lijfrente

De andere mogelijkheid is om de lijfrenteverzekering als zodanig niet in tweeën te verdelen, maar in plaats daarvan de lijfrentepolis aan één iemand toe te bedelen. De lijfrentepolis blijft in dat geval als zodanig gewoon bestaan, maar er dient voor de helft van de waarde te worden afgerekend. Deze afrekening hoeft niet per se plaats te vinden in een contante uitkering van de lijfrentepolis, maar kan bijvoorbeeld ook plaatsvinden door toebedeling van een ander vermogensbestanddeel (bijvoorbeeld de auto of een ander deel van de inboedel). Houd er echter rekening mee dat ook bij deze optie er sprake is van een latente belastingclaim. De waarde van deel waarover afgerekend wordt dient te worden aangegeven als box 1-inkomen. Hier staat wel tegenover dat degene die de lijfrentepolis houdt dezelfde waarde mag aftrekken van zijn of haar box 1-inkomen. Zo kan er onderling een fiscaal gunstige regeling afgesproken worden.

Ik hoop dat u hiermee verder kunt.

Met vriendelijke groet,

Dirk Bugter

Lees ook de andere blogs van Helder Mediation en financieel advies