De een noemt het ouderverstoting en de andere noemt het oudervervreemding en PAS is de Engelse term. Het is allemaal hetzelfde. In dit artikel gaat het om vaders die verstoten zijn waarin moeder een kwalijke rol speelt. Met nadruk wil ik zeggen dat het omgekeerde ook voorkomt!
Inhoud blog
Alleen maar verliezers
Het is een groot drama voor degene die verstoten wordt, maar uiteindelijk zijn er alleen maar verliezers. Het kind verliest namelijk de andere ouder en degene die het verstotende gedrag vertoont loopt een levensgroot risico dat het kind later gaat inzien wat er gebeurd is en dan voor de andere ouder kiest. En het is nog maar de vraag of je dan echt zou moeten spreken van een “keuze”.
Kind manipuleren tot een keuze
Het is heel gemakkelijk om een kind zodanig te manipuleren dat het gaat kiezen voor een van beide ouders, meestal de ouder waar het kind het meest verblijft.
Kinderen zijn geneigd om opmerkingen van hun ouders (of andere volwassenen) over te nemen. Als een moeder tegen haar zoontje zegt: “jouw vader geeft niks om jou, hij is altijd een egoïst geweest” dan gaat een kind dat napraten, ook al weet het kind nauwelijks wat een egoïst is. Als er dan later ruzie ontstaat over een afspraak dan wordt het misverstand zodanig gebruikt dat vader weer in het verdomhoekje komt. Zo “bewijst” moeder dat ze gelijk heeft. Een kind ziet dat niet.
Verstotend/manipulatief gedrag
Voor de moeder in dit geval is het gemakkelijk om het kind dingen wijs te maken:
- het kind mag beslissen wanneer het zijn vader wil zien, hetgeen betekent dat het kind zodanig beslist dat de moeder tevreden is;
- moeder overdrijft de tekortkomingen van de vader en vader krijgt geen kans meer om de werkelijkheid te tonen;
- alles wat vader doet is slecht, van hobby’s tot vrienden en tot werk, het kind voelt dat het een keuze moet maken, en ook weer zodanig dat het zijn moeder tevreden houdt;
- alle herinneringen aan vader worden uit huis gehaald;
- brieven, kaarten en pakjes worden niet afgegeven aan het kind, dus het kind denkt dat zijn vader echt niks om hem geeft, niet aan hem denkt;
- verdachtmakingen in verband met incest en mishandeling worden ingezet;
- telkens een excuus bedenken op de dag dat vader het kind bij zich behoort te hebben (sportclubjes plannen, uitjes plannen in de weekends dat het kind bij papa is);
- na ieder bezoekje aan vader wordt het kind onderworpen aan een kruisverhoor, waardoor het kind het ook niet meer prettig vindt om naar papa te gaan.
Gelukkig gebeurt dit niet allemaal en in elk geval van oudervervreemding, maar op deze manier kun je als moeder (of als vader) de boel aardig verzieken.
Er wordt niet altijd bewust gemanipuleerd
Niet alle verstotende ouders zijn zo bewust met “manipuleren” bezig. Vaak zijn er ook onbewuste dingen die meespelen (de angst voor verlies van het kind, de angst of de eigen pijn t.a.v. de ex-partner, oude trauma’s uit het verleden kunnen een rol spelen). De vrouwen in kwestie worden vaak neergezet als boze heksen, wat begrijpelijk is vanuit het perspectief van de verstoten ouder, maar niet altijd kan het hen voor de volle 100% worden aangerekend wat zij doen.
Vaak beseffen zij ergens wel dat er eigen belang zit bij het dwarsbomen van het contact met de andere ouder, maar kunnen zij daar zoveel zogenaamde “goede” argumenten voor vinden dat ze het zelf geloven. En die goede argumenten zijn er soms ook echt. Het is een zeer lastig fenomeen, waarbij de verstoten ouder (vaak uit pure onmacht) soms tot gekke dingen in staat is. Ook dat is niet goed te praten, maar gebeurt helaas veel.
PAS, Ouderverstoting, Oudervervreemding Schematisch
Hoe voorkom of stop je ouderverstoting?
Waar de oplossing zit? Er zijn verschillende voorbeelden van hoe het soms wordt opgelost. Ik denk vooral aan de omgeving van beide ouders die een positieve invloed kunnen uitoefenen.
Ook zijn er ideeën als “de ouderschapsbelofte”, waarbij je als het ware aan je pasgeboren kind belooft dat je altijd datgene zult nastreven wat het beste is voor het kind. En dat dit dus betekent dan zelfs als er ooit een scheiding zou komen, je de andere ouder zult blijven waarderen als ouder.
Heel vaak gebeurt het dat ondanks allerlei juridische procedures het proces niet te stoppen is. Dat kan te maken hebben met de zorg dat het kind mogelijk nog meer beschadigd raakt als het contact afgedwongen moet worden. Het kind kan soms nog erger vermorzeld worden als al gebeurd is, zo vreest men. Ik durf daar geen uitspraak over te doen, ik weet alleen één ding: dit mag niet gebeuren en toch gebeurt het. En iedere keer dat het gebeurt is er één teveel.
Nellie Timmermans
Lees ook de andere blogs van Nellie.
REACTIES