Een advocaat of een mediator bij scheiden van een narcist?

Je weet het zeker, je (ex-) partner is een narcist. Je kunt alle lijstjes afvinken. Helemaal zeker kun je nooit zijn als er geen diagnose is, maar als je met een man of vrouw omgaat die het bijbehorende gedrag laat zien, dan kun je zwaar beschadigd raken. Voor het gemak spreek ik hier van een narcist. Tijdens de relatie al, maar een scheiding is een katalysator voor een narcist. Het is belangrijk dat je jezelf beschermt en goede hulp zoekt bij je scheiding, het maken van het convenant en/of de omgangsregeling.

Het gedrag escaleert

De narcist ziet een scheiding, en zeker een die jij inzet, als een grote dreiging voor het imago en verlies van controle en dat levert weerstand op. De kans op escalatie van het gedrag is groot. Denk aan de silent treatment, het helemaal niet in actie komen, dikke tranen huilen tot dreigen met zelfmoord, jou bedreigen, stalken, de scheiding tot in details traineren, het inzetten van de kinderen, het inzetten van geld, jou zwart maken bij familie en vrienden, bij je kinderen en meer. 

Alles zodat jij niet gelukkig bent

Dit gedrag kan worden afgewisseld met aardig en behulpzaam gedrag. Ook dit dient een doel. De narcist zal alles doen om een reactie van je los te krijgen, om emoties op te wekken, om macht en controle te houden. Om je zover te krijgen dat je doet wat hij of zij wil. Lukt dat niet, dan zal de narcist er alles aan doen om ervoor te zorgen dat jij niet gelukkig bent. 

Vechtscheiding?

Voor je het weet zit je in een vechtscheiding. Dat is eigenlijk niet het goede woord, want bij een vechtscheiding heb je twee strijdende partijen. Met een narcist kom je terecht in een hoog conflict scheiding: de een vecht, de ander verdedigt zich. Herkenbaar? Scheiden begint meestal bij de mediator, waarbij je probeert op goede voet uit elkaar te gaan en, als je deze hebt, het voor de kinderen zo goed mogelijk te doen. Ideaal als dat kan en als je mediator alles kan afhandelen. Je hebt er geen omkijken meer naar. 

Gevaar bij mediation

Mediation is geen handige keuze. Er is namelijk geen overleg mogelijk met een narcist. Hij of zij is gericht op winnen. Er is geen wederkerigheid. Het gevaar bestaat dat de narcist de mediator manipuleert, tegen je opzet, om de vinger windt. De kans bestaat als de mediator geen of onvoldoende ervaring met narcisme heeft. Dit is schadelijk, voor jou én voor de mediator, want die wordt het onmogelijk gemaakt onpartijdig te blijven.

Meer munitie tegen jou

Als de mediator de narcist echter wel doorziet en hem of haar op de juiste wijze aanpakt, dan kan deze de mediator incapabel verklaren, opstappen en alsnog aan advocaat in de arm nemen. Zo is het hele traject vergeefse moeite, maar kan het wel verder ten koste zijn gegaan van jou.  Een ander risico van mediation is namelijk dat jij je openstelt, want jij wil wel graag goed scheiden. Dat is logisch, maar in dit geval geef je de narcist nog meer munitie om tegen je te gebruiken. Weet dus goed wat je wel en niet zegt als je tóch in mediation gaat of dat moet van de rechter. Laat je eventueel al bijstaan door een advocaat die je daarin begeleidt. En door mij om te leren hoe je rechtop blijft staan in dit alles. Kies in ieder geval voor een mediator met kennis van zaken, die jullie beiden goed door dit proces kan leiden. Ook als het leidt tot opstappen.

Een advocaat kiezen

Als je een advocaat spreekt, vertel hem of haar dan niet dat je vermoedt dat je ex-partner een narcist is. Vaak sta je al gelijk 10 nul achter. Vertel over het gedrag dat je ziet, wat het voor gevolgen voor je heeft. Als de advocaat zelf met narcisme komt of begint over dominant gedrag, dan heb je mogelijk met iemand met kennis van zaken te maken. Dit is heel belangrijk, want de narcist zal net zo goed je advocaat proberen te bespelen en de hele procedure kan door de narcist aangegrepen worden zijn of haar kant van het verhaal te benadrukken, valse aangiftes te doen en alles te traineren. 

Voorkomt dat je het onderspit delft

De advocaat die je kiest, werkt alleen voor jou en weet hoe hij of zij te werk moet gaan om ervoor te zorgen dat jij niet het onderspit delft. Ook zal je advocaat ervoor waken dat je, om de lieve vrede te bewaren, aan alles toegeeft en daardoor financieel en materieel berooid achterblijft. Dit lijkt nu misschien helemaal niet belangrijk, maar geloof me, dat is het wel. 

Goed voorbereiden

Bereid de rechtszaak goed voor met je advocaat en laat deze zoveel als mogelijk het woord doen, zodat de narcist zijn of haar pijlen niet op jou kan richten en je weer onder de invloed komt te staan. Zonder diagnose mag ook je advocaat niet over narcisme praten, maar door het gebruik van bepaalde woorden, kan de rechter het mogelijk doorzien.

Toch zelf het woord doen?

Moet je zelf het woord doen, spreek dan af dat je advocaat het overneemt na een signaal dat het jou te veel wordt. Jouw eigen houding tijdens de rechtszaak is belangrijk. Een rechter houdt bijvoorbeeld niet van emotionele uitbarstingen. Bereid je er goed op voor. Wellicht lukt het je ex tot emoties te lokken. Dat werkt in jouw voordeel. 

Met kennis van narcisme

Ben je op zoek naar een mediator en/of advocaat met ervaring met narcisme? Via deze link kun je een lijst met namen aanvragen – bijna onderaan de pagina – en zelf kijken wie er bij je in de buurt zit en bij jou en je zaak past. Wellicht spreekt ook een van de e-books op deze pagina je aan. Heb je als advocaat, mediator of andere partij in een scheiding kennis van en ervaring met narcisme en wil je ook op de lijst, neem dan contact met me op.

Willy Sietsma

Lees ook de andere blogs van Willy.