WAAROM VERLATINGSANGST ZO HARDNEKKIG IS, EN WAT JE ERAAN KUNT DOEN
In deze blog bekijken we hoe verlatingsangst ontstaat en wat je kunt doen als je je erin herkent.
Als zelfvertrouwencoach werk ik vaak met mensen die worstelen met verlatingsangst.
Misschien herken je jezelf hierin: je hebt moeite om vertrouwen te hebben in je relaties, je bent bang dat mensen je zullen verlaten, en je merkt dat deze angst invloed heeft op je gedrag binnen relaties. Je wordt snel jaloers, en vertoont daardoor claimend gedrag, en je hebt moeite met alleen zijn. Wanneer je niet omringd bent door bekende gezichten, ervaar je onrust en angst. Je voelt je vaak (onterecht) afgewezen.
Je aandacht is bijna voortdurend gericht op de ander, altijd alert op mogelijke signalen dat je partner of geliefde je zou kunnen verlaten. Vaak moet je herhaaldelijk bevestigd krijgen dat de ander bij je blijft, dit gedrag kan bij volwassenen juist de reden zijn dat relaties onder druk komen te staan en uiteindelijk eindigen. Verlatingsangst kan een diepgaande impact hebben op je leven, je liefdesrelaties, en je persoonlijke groei.
In deze blog wil ik verder gaan op wat verlatingsangst precies is, waar het vaak zijn oorsprong vindt, wat de gevolgen kunnen zijn als je er niets aan doet, en hoe professionele hulp kan bijdragen aan het doorbreken van deze patronen en het vinden van een oplossing naar vrijheid en innerlijke rust.
Wat is verlatingsangst?
Verlatingsangst is de angst om in de steek gelaten of verlaten te worden door mensen die belangrijk voor je zijn. Deze angst komt voornamelijk voor in romantische relaties, en ook in vriendschappen, binnen je familie of zelfs op het werk. Het gevoel van constante angst om verlaten te kunnen worden beïnvloed en zorgt voor grote spanningen in je relaties. Misschien word je extra aanhankelijk, of trek je juist terug uit angst voor afwijzing. Hoe dan ook, verlatingsangst kan je relaties en je gemoedstoestand op een negatieve manier beïnvloeden.
De oorzaak van verlatingsangst in de kinderjaren
Verlatingsangst ontstaat vaak in de kinderjaren en is nauw verbonden met je hechting aan je ouders of verzorgers. Als mens hebben we liefde, aandacht en zorg nodig om ons veilig en geborgen te voelen. Wanneer de basis er niet (genoeg) is, kan je hechtingsstijl onveilig worden. Er zijn verschillende scenario’s waarin verlatingsangst kan ontstaan:
- Fysieke of emotionele ontbreken van ouders : Als je ouders er fysiek niet voor je waren, bijvoorbeeld door scheiding, overlijden, ziekte, of omdat ze emotioneel niet beschikbaar waren, kun je een angst voor verlating ontwikkelen. Als je, als klein kind, afhankelijk bent van je ouders, en de steun wegvalt, ontstaat angst en twijfel. Deze angst kan zich later in je leven manifesteren als verlatingsangst, wat vaak in liefdesrelaties tot uiting komt.
- Onvoorspelbaarheid in de zorg : Als de aandacht en zorg die je als kind kreeg onvoorspelbaar was, bijvoorbeeld omdat je ouders wisselend gedrag vertoonden of alcoholisme, verslaving, of ander onbetrouwbaar gedrag, leer je dat liefde en zorg onvoorspelbaar en onbetrouwbaar zijn. Dit kan zich later uiten in angst om verlaten te worden, zelfs als er in je volwassen relaties geen directe aanleiding voor is.
- Negatieve ervaringen met afwijzing : Misschien ben je in je leven herhaaldelijk niet serieus genomen. Dit kan ontstaan uit emotionele verwaarlozing door je ouders/verzorgers tot pesten of buitensluiten door leeftijdsgenoten. Dergelijke ervaringen kunnen diepe wonden achterlaten en de angst voor een afwijzing of verlating in je volwassen leven versterken.
Wat zijn de consequenties als je niets doet?
Verlatingsangst die onbehandeld blijft, kan op lange termijn veel problemen veroorzaken, zowel voor jou als voor je relaties. Een paar belangrijke consequenties zijn:
- Zelfsabotage in relaties : Wanneer je constant bang bent om verlaten te worden, kan dit leiden tot gedrag dat relaties juist worden beschadigd. Je kunt bijvoorbeeld gewelddadig of bezitterig worden, overdreven veel bevestiging nodig hebben, of juist volledige afstand nemen om jezelf te beschermen. Ironisch genoeg leidt dit vaak tot een self-fulfilling prophecy, waarin je angst om verlaten te worden juist de reden wordt dat relaties stuklopen.
- Emotionele uitputting : De continue angst die vermoedelijk gepaard gaat met verlatingsangst kunnen uitputtend zijn. Je kunt jezelf verliezen in zorgen, pleasen, piekeren, en stress, wat uiteindelijk ook invloed heeft op je lichamelijke gezondheid. Langdurige stress kan leiden tot problemen zoals vermoeidheid, slapeloosheid, en zelfs depressie.
- Angst om alleen te zijn : Mensen met verlatingsangst hebben vaak een diepe angst voor eenzaamheid. Dit kan ertoe leiden dat je in ongezonde of zelfs toxische relaties blijft hangen, omdat de angst voor alleen zijn groter is dan de gevolgen van een relatie die niet gezond voor je is. Dit kan je geluk en zelfvertrouwen verder ondermijnen.
- Gebrek aan zelfvertrouwen : Verlatingsangst kan ervoor zorgen dat je voortdurend aan jezelf twijfelt. Je kunt het gevoel hebben dat je niet goed genoeg bent of dat je iets moet doen om de liefde en aandacht van anderen te verdienen. Dit ondermijnt je zelfvertrouwen en maakt het lastig om gezonde, veilige en stabiele liefdesrelaties aan te gaan en te onderhouden.
In de blog van morgen lees je wat het je oplevert om de verlatingsangst los te laten.
Lieve groet,
José Rijnen,
REAGEER OP DEZE BLOG