Brief aan mijn ex, blog van Eline

Mijn actie om de scheidingsmakelaar in te schakelen heeft geleid tot een openhartige emailwisseling met Erik. En wederom kom ik tot de conclusie dat we op totaal verschillende planeten lijken te zitten.

Hij schrijft dat hij zich zorgen maakt om de kinderen. Over Frank, dat die maar niet in beweging is te krijgen, de hele dag op zijn kamer zit. Ook als Erik tegen hem zegt dat dat niet normaal is, haalt Frank daar zijn schouders over op. Jens, die naar zijn mening te weinig aan zijn schoolwerk doet. En Bob, die naar mij is ‘gevlucht’ omdat hij bij mij meer vrijheid heeft dan bij hem. Twee jaar terug is het mis gegaan omdat Bob zich niet wilde vouwen naar Eriks regels. Erik geeft toe dat hij toen te koppig is geweest, maar hij verwijt mij dat ik niet één lijn met hem heb getrokken om Bob in het stramien te duwen. Hij houdt van zijn kinderen, en wil niets liever dan ze helpen.

Ik tel tot 100 en schrijf hem een lange brief terug.

“Erik, ik weet dat je van je kinderen houdt, daar gaat het ook niet om. Het gaat om de manier waarop je ermee omgaat.

Neem Frank. Het is toch geweldig dat hij een doel heeft gevonden waar hij enthousiast voor is? Heb je je wel eens verdiept in autisme? Met andere ouders gesproken? Ik wel. Het is helemaal niet vreemd (en beslist niet abnormaal) dat hij het liefste op zijn kamer zit. Heb je enig idee wat het met een kind kan doen als zijn vader zegt dat hij niet normaal is? En waarom bepaal jij wat normaal is?

Frank is een superkind. Hij kiest zijn eigen pad, op zijn eigen manier. Jij bent niet de regisseur van zijn leven. Hij had zomaar een leven kunnen kiezen van foute vrienden, drugs, alcohol. In plaats daarvan is hij enthousiast over zijn keuze en is bezig om de juiste papiertjes te halen. Dat is toch geweldig? Waarom wil je dat niet zien?

Wat is nu het belangrijkste? Dat hij zich aan de geldende ‘normen’ houdt? Dat hij het pad volgt van een gemiddeld, ‘normaal’ kind? Of dat hij gelukkig wordt?

Hij zit veel te gamen, maar is ook een game aan het ontwerpen. Of het hem ooit gaat lukken is niet zo belangrijk. Hij is creatief bezig, maakt prachtige dingen. Heb je zijn tekeningen wel eens gezien? Ik was er echt van onder de indruk.

Laat het los. Jouw idee van geluk is misschien wel heel anders dan het zijne.  Je kunt prima van je kind houden zonder het in een stramien te duwen. Loslaten betekent niet opgeven. Geef hem je vertrouwen.

En dan Jens. Waar baseer je het op dat hij weinig doet voor school? Hoeveel inzicht heb jij daarin? Hij en ik hebben het geregeld over zijn planning, over toetsen die eraan komen (en die hij tot nu toe prima maakt), over zijn profielwerkstuk, zijn studiekeuze. Hij voelt wel degelijk de druk dat  hij de enige van de drie is die de eindstreep gaat halen. Hij wil dolgraag dat papiertje hebben. Heb je het daar wel eens met hem over gehad? Dat het voor hem ook niet makkelijk is? Hij doet zijn best, op zijn manier. Hij moet het zelf doen. Het enige dat je kunt doen is zeggen dat je in hem gelooft, niet achter zijn mentor aanjagen dat je een belletje wilt zodra hij iets mist. Laat die controle los. Geef hem je vertrouwen. Hij weet zelf ook dondersgoed dat het nu erop of eronder is.

Weet je dat hij bezig is met een prachtige medley voor zijn eindexamen muziek? Geweldige liedjes uit onze jeugd, notabene. Muziek uit de jaren 80. Dan hebben we toch iets heel goed gedaan, of niet soms?

En Bob. Wat er twee jaar geleden is gebeurd, is ontzettend jammer. Dat hij mij als uitweg zag, geloof ik best. Maar je hebt het weer over details, dat hij zich niet aan de regels hield die jij had opgelegd hoe laat hij naar bed moest. Je ziet het totaalplaatje niet. Jij zag en ziet niet dat Bob rebelleerde tegen de strenge regels die je hem oplegde, omdat hij van jou geen enkele ruimte kreeg om te rouwen over de scheiding. Na twee dagen vond je dat de kinderen gewoon naar school moesten en niet moesten zitten snikken aan tafel als ze ’s avonds vrolijk hadden zitten skypen met vrienden. Je gunde ze geen millimeter ruimte om hun verdriet te verwerken. Bij Bob uitte zich dat in rebellie. Kont tegen de krib. Jij trok de teugels steeds strakker aan, in de hoop hem in een stramien te krijgen. Ik heb hem die ruimte gegeven, tegen jouw zin in. Hij was een opstandige puber die geen weg wist met zijn gevoelens, en van jou kreeg hij alleen maar druk opgelegd. Logisch dat hij een uitweg zocht. En logisch dat ik niet één lijn met je trok, want ik was het totaal niet met je methodes eens. Ik heb je toen regelmatig verteld dat je het niet op die details aan moest laten komen, maar dat je hem ruimte moest geven.

Weet je wat het resultaat hiervan gaat zijn? Als jij de controle niet los kunt laten? Dat je ze van je afdrijft. Voor de duidelijkheid: ik val jou niet af tegenover de kinderen. Ik benadruk steeds dat je het goed bedoelt, dat het jouw karakter is zoals je met ze omgaat, dat je van ze houdt. Maar ze zijn ouder geworden en wijzer, en zien zelf ook dat je moeite hebt met loslaten. Dus komt Jens af en toe naar je toe omdat hij vindt dat het zo hoort. Maar hij wil niet meer bij je wonen omdat je zoveel moppert op Frank, wat de sfeer in huis niet ten goede komt. Bob doet hetzelfde. Hij gaat af en toe naar je toe omdat hij vindt dat dat zo hoort, maar niet omdat hij het zo gezellig vindt. Dit zijn dingen die ze zelf tegen me hebben gezegd. Ik waak ervoor jou af te vallen als hun vader.

Stel je voor ze open. Laat die controle los.

Ik ben bang dat ze, als ze eenmaal zelfstandig wonen, hooguit even op een zondagmiddag een kop koffie komen drinken, en dat je het echte contact met ze verliest.

Ik heb niet de wijsheid in pacht. Maar ik zie dat jouw methode niet werkt, dat zie je zelf ook. Anders bleef je niet tegen mij klagen over Frank, dat hij geen fluit uitvoert in huis. Als hij bij mij is, helpt hij gerust even mee met tafeldekken, de hond uitlaten, iets sjouwen. Het is heus geen slecht kind. En als jouw methode zou werken dan woonde Jens nu bij jou, en had ik een huis gekocht in de woonplaats van mijn keuze. En als jouw methode zou werken, zat Bob nu niet zo in de kreukels, dan zat hij gewoon op school en had hij zijn diploma op zak.

Je hebt het zelf in de hand, echt. Je kunt van ze houden zonder ze in een mal te duwen. Je kunt ze vertrouwen geven zonder ze in de nek te hijgen.  Loslaten is niet opgeven.

Doe hiermee wat je wilt, ik hoop echt van harte dat je inziet dat je kinderen volwassen worden, met een eigen mening, die hun eigen weg uitstippelen. Dat je ze hooguit aan kunt moedigen, door te roepen ‘Go for it! Je kunt het!’ Door je te verdiepen in hun wereld, in hun hobby’s. Zeg dat je in ze gelooft. Dat is vaderliefde.”

Eline is in 2014 na een relatie van 25 jaar gescheiden. Ze heeft een eigen bedrijfje als tekstschrijver en redacteur. De twee jongste kinderen, Jens (19) en Bob (18), wonen na de scheiding bij haar. De oudste, Frank, (21) woont bij Erik, haar ex.